31 12 2014
Doğruyu söylemek gerekirse, Polonya asıllı ünlü sosyolog Zygmunt Bauman’ın ölüm ve yaşam hakkında ilginç görüşler öne sürdüğü Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri adlı eserinde genellikle karamsar olan Schopenhaur’dan aktardığı aşağıdaki sözlerle başlamak istemezdim. Ama okuyunca anlaşılacağı üzere, ilk bakışta kulağa hoş gelmese de, günlük yaşamımızdan bildiğimiz gibi gerçeklik payı hayli yüksek olan sözler oldukça […]
3 12 2014
Berkeley’den kuantum fizikçisi Fritjof Capra’nın Roma Üniversitesi’nden biyokimya profesörü Pier Luigi Luisi ile birlikte yazıp Şilili biyolog, filozof ve sinirbilimci müteveffa Francisco Varela’ya ithaf ettikleri The Systems View of Life [1] adlı kitapları yaşama sistemik ve derin bir bakış sergiliyor. Yazarlara göre 21. yüzyılın, enerji, çevre, iklim değişikliği, gıda ve finans güvenliği gibi ana sorunları […]
28 09 2014
Bu yılın başından beri okuduğum kitapların bir listesini yaptım ve hayli verimli bir dönem geçirdiğimi gördüm. Önce romanlardan başlamalıyım. Kuşkusuz profesyonel bir roman okuyucusu, aynı anlama gelmek üzere edebiyat eleştirmeni değilim. Esas olarak dilimi ve hayal gücümü geliştirmek için okumaya çalışıyorum. Bir de profesyonel bir araştırmacı olarak araştırma ile edebiyat arasında bir ilişki kurulabilir mi […]
1 09 2014
Yapılan bir araştırmaya[1] göre tembellik hakkını kullanmakla çalışmak arasındaki tüketici (yurttaş) tavrını çok büyük oranda çok çalışıp çok kazanmaktan yana koyar. Çünkü çok çalışan er ya da geç iyi bir yaşantıya kavuşur. Günümüzde, daha iyi bir yaşantının anlamı, daha çok tüketmektir. Nitekim çok çalışanın er ya da geç iyi bir yaşantıya kavuşacağını ifade edenlerin oranı […]
1 04 2014
Hürriyet Gazetesi’nin 29 Mart 2014 tarihli nüshasında çeşitli yazarlar tarafından seçilen 10 efsane belediye başkanı ve yapılan bu seçimin nedenleri yer alıyordu. Listede, 1973-1977 yılları arasında CHP’den İstanbul Belediye Başkanı olarak görev yapmış olan Ahmet İsvan da vardı. Robert Kolej ve ABD’de eğitim gören Ahmet İsvan, kendisiyle tanışma imkânı bulduğum için biliyorum, son derece kibar ve […]
5 02 2014
Yaklaşık 30 yıllık iş yaşamımda Batılı’larla olan ilişkilerimin toplumsal matrisin yatay, Türklerle olan ilişkilerimin ise dikey eksenine oturduğuna şahit oldum. Bunda değerli hocalarım İdris Küçükömer ile Sencer Divitçioğlu’nun katkılarıyla geliştirilen Batı toplumlarının feodal, Doğu toplumlarının ise despotik ve / veya Asya üretim tarzı bir formasyonun ürünü oldukları şeklindeki görüşün önemi büyüktür. Yani bu teoriye göre […]
26 01 2014
Sosyal bilimcinin amacı, dünyada olup bitenleri anlamaktır. Bazen anlamak yetmez, değiştirmek gerekir. Çünkü, Ludwig Wittgenstein, ünlü eseri Tractatus’ta dünyayı olup biten olarak tanımlamaktadır. Dünya şeylerin değil olguların toplamıdır. Dünya olgular yoluyla belirlenir. Sevgili hocam Cavit Orhan Tütengil’in Sosyal Bilimlerde Araştırma ve Metod isimli ders kitabında ifade ettiği gibi, Francis Bacon’a göre dünyada olup bitenleri anlamak […]
18 12 2013
İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken, psikoloji hocamız Nahit Ulvi Akgün’dü. Aynı zamanda Varlık’ta şiirleri de çıkan Akgün, bir gün, “Matematik çalışırken sıkılırsanız tarihe; psikoloji çalışırken sıkılırsanız fiziğe geçin” demişti. Sevgili hocamın ne demek istediğini şimdi daha iyi anlıyorum; örtük de olsa bize disiplinlerin kardeş olduğunu fısıldıyordu ve insan beyni hepsini aynı anda kavrayabilirdi. Öyle anlaşılıyor ki, […]
13 11 2013
Dünyada kimse tek başına değildir. Başkaları için hiçbir eylem sonuçsuz değildir. Dinamik sistemlerde, bir sürecin sonucunun başlangıç koşullarına duyarlı olması kaos teorisinin ilkesidir. Fraktallar, kendilerini farklı ölçülerde tekrarlayan motiflerdir. Başka bir deyişle fraktalı, her bir parçası bütünün yansıması olan desen ya da şekil olarak tanımlayabiliriz. Fraktal sistemin özgünlüğü bir temel motifin bütün sistemin yapısını kararlaştırmasıdır.Temel […]
7 08 2013
İsaiah Berlin’in, Tolstoy üzerine yazdığı bir denemede Yunanlı şair Archiloschus’dan yaptığı ilginç bir alıntı ile başlattığı tartışmanın sonuçları da ilginçtir.[1] Kuşkusuz, Archiloschus “Tilki pek çok şey bilir, ama kirpi büyük, tek bir şey bilir” derken tartışmanın günümüze kadar geleceğini düşünmüş olamazdı. Örtük de olsa, tilkinin tüm kurnazlığına rağmen, kirpinin tek bir savunması ile […]