15 01 2019
Kayıp Zamanın İzinde’nin beşinci cildi olan Mahpus, aşkın, kavganın ve nefretin doruğa çıktığı, anlatıcı ile Albertine’nin tutkulu aşklarını dile getirir. Ele avuca sığmayan Albertine, özellikle cinsel eğilimleri konusunda gizemini korumaya devam ettiğinden, anlatıcı tarafından Paris’teki evinde zorunlu ikamete tabi tutulur. Anlatıcı ile Albertine’nin aşkı öylesine inişli çıkılı bir hal alır ki, büyük kıskançlık nöbetleri geçiren […]
3 01 2019
Karl Marx’göre “Kulanım değeri ya da mal, yalnızca, onda soyut insan emeğinin nesnelleşmiş ya da cisimleşmiş olması nedeniyle bir değere sahiptir. Öyleyse onun değerinin büyüklüğü nasıl ölçülür? Onun içerdiği ‘değer yaratıcı öz’ün, yani emeğin miktarıyla. Emeğin niceliği, süresiyle ölçülür ve emek – zamanın ölçeği de, saat, gün vb. gibi belli zaman birimleridir” (Marx, 2011: 52). […]
3 12 2018
Marcel Proust’un Kayıp Zamanın İzinde’sinin dördüncü cildi olan ve “Kadın Gomorra’ya sahip olacak, erkek Sodom’a” sözüyle başlayan Sodom ve Gomorra, “Yıldırımdan kurtulan Sodom sakinlerinin torunları olan kadın – erkekler” in, yani eşcinsellerin kitabıdır. Başrolde M. de Charlus vardır. Anlatıcı, kendisinin de bir kısmında yaşadığı Paris Saint-Germain muhitindeki Guermantes konağının avlusunda tesadüfen şahit olduğu M. De […]
26 11 2018
Giorgio Agamben Çıplaklıklar’da çağdaşlık dediğimiz özel zaman deneyimine örnek olarak modayı incelerken insanı yine zamanın girdabına sürükler (2017: 23-25). Şöyle ki, moda, akıp giden zamanın içine özel bir süreksizlik sokarak, bir şeyin (giysi olsun) moda olup olmamasına göre, zamanı böler. Gelgelelim, bu fasıla kronolojik zaman içinde nesnelleşip sabitlenemez, çünkü modanın “şimdi”si, stilistin kafasında şekillendiği, terziye […]
16 11 2018
Kayıp Zamanın İzinde’nin üçüncü cilt aristokrat çevrenin anlatıldığı ve anlatıcının adlarının büyüsüne kapıldığı Guermantes Tarafı’dır. Bu ciltte, özellikle, Guermantes Düşesi, namı diğer Mme de Guermantes yani ilk adıyla Oriane, başroldedir. Proust, daha Swann’ ların Tarafı ’nda şunları yazıyordu: “Gözleri, koparılması imkânsız olsa da, sadece bana sunduğu bir cezayirmenekşesi gibi maviydi; bir bulutun tehdit ettiği, ama […]
1 11 2018
Kayıp Zamanın İzinde’nin İkinci cildini oluşturan Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde’ nin (ilk bölümü olan “Mme Swann’ın Çevresinde”, aslında Swann’ ların Tarafında’ nın devamı niteliğindedir ve anlatıcının Odette’e olan tutkusunu dile getirir. Anlatıcının etrafında pervane olduğu ve tanıyan hemen herkesin aşık olduğu bu müstesna kadın, bu cildin en önemli göstergesi ya da kaos teorisindeki tanımıyla […]
17 10 2018
Marcel Proust’un Kayıp Zamanın İzinde’sinin ilk cildi olan Swan’ların Tarafı (1999), kısaca özetlemek gerekirse, anlatıcının doğduğu ve çocukluğunun geçtiği Combray ile Swann’ın Odette’le yaşadığı aşkın destanıdır. Bu müstesna aşk daha sonra Albertine ile anlatıcının aşkına örnek teşkil eder. Daha çok burjuva çevresinin bir anlatımı olan eserde, Vinteuil’ün sonatının “cümleciği”, anlatıcının Swann’ların kızı olan Gilberte’e olan […]
11 09 2018
2016 yılında TÜAD Cesur Baykuş Özel Ödülü’nü aldığımda yaptığım teşekkür konuşmasında, kendimi Cesaret Madalyası almış gibi hissettiğimi, lisedeyken sevgili babamın vali olmamı istemiş olmasına rağmen Dostoyevski sevdam nedeniyle edebiyat, okuduğum lisenin özellikleri nedeniyle ise matematik ile mühendislik arasında gidip geldiğimi, sonunda da iktisat ile istatistiği seçerek araştırmacı olduğumu söylemiştim. Araştırmacı olduğum için çok mutluydum. Meslek […]
1 08 2018
Kütüphanemden bana bakan Montesquıeu’nun Kanunların Ruhu’nu çekip aldım ve masama koydum. Fehmi Baldaş tarafından tercüme edilmiş, 1963 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanmıştı. Kitaba bir süre baktım ve “İşte cilt böyle yapılır” diye mırıldandım, “böyle yapılır” epeski günleri hatırlayarak. Babamla birlikte çaylarımızı yudumlarken, o, sihirli parmaklarıyla dokunduğu yırtık pırtık kitap sayfalarını mucizevi biçimde […]
24 07 2018
Borges 1966 yılında yaptığı bir söyleşide, yazarların esas olarak kendileri hakkında yazdıklarını şöyle ifade eder: “Bizlerden farklı şeyle hakkında yazmamız beklenir. Oysa gerçekte geriye kalan sadece bizim hafızamızdır. Okurun nihayetinde bulduğu şey, kendimiz dahi farkında olmasak bile bizim yüzümüz, bizim hatlarımızdır. İşte bu yüzden bizler kendimizden kaçamayız” (Burgin, 2017: 6). Asterion’un Evi Öykü, Yunan […]