22 09 2019
Tadı hala damağımda olan geçen akşam yediğim ev yapımı dondurmanın içindeki hafif süt kokusu, beni, tıpkı Proust’un Kayıp Zamanın İzinde’ki kahramanı Marcel’in halasının ıhlamura batırıp verdiği madleni yedikten sonra çocukluğuna gitmesi gibi çocukluğuma götürmüştü.[*] Kapıları ve pencere pervazları çivit mavisine boyanmış olduğu içi nazar boncuğu gibi köşeye kurulmuştu. Kareyi bulduktan sonra bir masanın etrafındaki sandalyelerine […]
22 03 2017
David Harvey Postmodernliğin Durumu ’nda, “Mekân ve zaman insan varoluşunun temel kategorilerindendir. Ama bu kategorilerin anlamını pek az tartışırız; bunları oldukları gibi kabul etme eğilimi gösteririz, içeriklerini sağduyuyla ya da aşikârmışçasına ele alırız”[1] derken, çok büyük bir ihtimalle sıradan insanlardan söz etmektedir. Sıradışı Marcel Proust bu kategorinin dışında kalır ve büyük bir özveriyle inşa ettiği […]
15 01 2017
Bir zaman filozofu ve süreç analisti olan Henri Bergson, Madde Bellek’te belki de tüm kuramını özetlediği ve Gilles Deleuze’ün hayranlık verici olarak nitelediği şu satırları yazar: “Bir anıyla mı buluşuyoruz, öncelikle genel olarak geçmişe, sonra da geçmişin belli bir bölgesine yerleştiğimiz sui generis (kendine özgü) bir edimin (fiilin) bilincindeyizdir: Bir fotoğraf makinesinin ayarlanmasına benzeyen, elle […]
1 12 2016
Thomas Mann’ın Büyülü Dağ ’ını ilk okuduğumda hayli etkilenmiş, daha sonra hakkında bir inceleme yazarım düşüncesiyle çeşitli notlar alarak alıntılar yapmıştım. Bu yazı bir iki yeni eklemeyle birlikte, 2012 yılının Kasım ayında romanın birinci cildinden aldığım notların ve yaptığım alıntıların ilk kısmını oluşturuyor. Aralık ayının ikinci yarısında aynı cilt hakkında yaptığım yorumların ikinci kısmını yayımlayacağım. […]
23 11 2016
William Faulkner, 1956 yılında, New York’ta verdiği bir röportajda, gazeteci, senaryosunu yazmak istediği bir film olup olmadığını sorunca şu cevabı vermişti: “George Orwell’in 1984’ünü yapmak isterdim. Filmin sonuyla ilgili bir fikrim var, her zaman iddia ettiğim bir tezi kanıtlamak için: İnsan yok edilemez çünkü özgürlüğe tutkundur.”[1] Ben de Faulkner’e katılıyor ve 1984’e bir ekleme yaparak […]
27 08 2016
Kayıp Zamanın İzinde, okunması gereken sıraya göre, Swann’ ların Tarafı, Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde, Guermantes Tarafı, Sodom ve Gomorra, Mahpus, Albertine Kayıp ve Yakalan Zaman olmak üzere yedi ciltten oluşmaktadır. Roland Barthes’in Yazının Sıfır Derecesi ’nde [1] ifade ettiği gibi Kayıp Zamanın İzinde bir yazma ediminin öyküsüdür. Bu anlamda ilk ciltte anlatıcının yazarlık arzusu yavaş […]
19 08 2016
“Sevdiğimiz zaman, aşk o kadar büyüktür ki, bir bütün olarak içimize sığmaz; sevdiğimiz insana doğru yayılır, onda kendisini durduran, başlangıç noktasına geri dönmeye zorlayan bir yüzey bulur; işte karşımızdakinin hisleri dediğimiz şey, kendi sevgimizin çarpıp geri dönüşüdür; bizi gidişten daha fazla etkilemesinin, büyülemesinin sebebiyse, kendimizden çıktığını fark etmeyişimizdir.”[1] İlk cildi olan Swann’ ların Tarafı yayınlandığında, […]
25 04 2016
Her şey bir anda oluvermiş, kendimi doğduğum ya da yaz aylarında yaşadığımız bağ evinde buluvermiştim. Daha doğrusu kendimi bulduğum ev aslında ne doğduğum ev ne de yaz aylarında yaşadığımız bağ eviydi; onlardan öte, belki de onlardan önce ve onların temelini teşkil eden, hatta onları doğuran, bu iki evin karmaşık bir kombinasyonu ya da bileşiminden oluşan, […]
23 03 2016
Biliniyor, araştırma yapmak, temsili bir örneklemle ya da derin uzun görüşmelere dayanarak oluşturduğumuz içgörülerle temel motifi keşfedip değiştirerek tüm sistemi değiştirmeye – kelebek etkisi yaratarak ve fraktallaşarak – çalışmaktır. İşte asıl mesele elde ettiğimiz araştırma sonuçlarından yola çıkarak hazırladığımız stratejiyle kelebek etkisi yaratıp sistemi değiştirmektir. Bunun bir yolu Siyah Kuğu’lar peşinde koşmak olabilir. Beklenmedik biçimde, […]
17 02 2016
Fraktal Geometri’nin kurucusu matematikçi Beneoit B. Mandelbrot fraktalı[1] her bir parçası bütünün yansıması olan desen ya da şekil olarak tanımlamaktadır. Fraktal sistemin özgünlüğü bir temel motifin dallanıp budaklanarak bütün sistemin yapısını kararlaştırmasıdır. Görünürde birbiriyle ilişkili olmayan olaylar arasında garip bir bağ olduğunu gösteren bu yapılar basit fikirlerden başlayarak karmaşık yapılar kurmaya izin verir. Geçmiş geleceği […]