Zaman
28 08 2018
bulentgundogmus | Bilim |
Sınırsız bir hayal gücüne sahip olan Einstein henüz 16 yaşındayken ışık hızıyla hareket eden bir gözlemciye, onun yanında hareket eden bir ışık demetinin nasıl görüneceğini merak etmiş ve yanıtını da kendisi vermişti: “Gözlemci, söz konusu ışık demetini hareket etmeden salınan (yani osile eden) bir elektromanyetik alan olarak algılayacaktır ve böylece herhangi bir dalga oluşumu meydana […]
Albert Einstein, An, Avatamsaka, Besso, Blok Evren, Chuang Tzu, D.T. Suzuki, dalga, Doğrusal, Doğu mistisizmi, Dört boyut, Dünya Çizgisi, Dünya Sistemi, Eşzamanlılık, evren, Fizik, foton, Fritjof Capra, Galaksi, Geçmiş, Gelecek, Genel Görelilik Kuramı, Göreli Zaman, Güneş, Hermann Minkowski, Isaac Newton, Işık, Işık Hızı, ışık dalgası, James Clerk Maxwell, James Gleick, John Banville, Jorge Luis Borges, Joyce Carol Oates, Kimera, Kozmoloji, Kütleçekimi, Lee Smolin, Luis de Broglie, Mutlak Dünya İlkesi, Mutlak Zaman, Öklid Uzayı, Özel Görelilik Kuramı, Richard Feynman, Roger Penrose, Sebep-sonuç, Şimdi, Tanrı'nın zamanı, Üç boyut, Uzay-zaman, yerçekimsel kuvvet, Yıldız, Zaman, Zaman Yanılsaması
6 02 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
“Kişinin bir dünyadaki ikizinin burun kıvırdığı yoldan gittiği bir başka dünya da vardır. Her birine bir yerküre düşecek şekilde kişinin varoluşu ikiye ayrılır, sonra bir ikinci, bir üçüncü defa, binlerce defa yollar çatallanır” (Blanqui, 2015: 82). Hugh Everett’in Kaotik Çılgın Dünyası Kuantum mekaniğinin 1920’lerin sonlarında ve 1930’ların başlarında Niels Bohr ve Werner Heisenberg tarafından geliştirilen […]
1001 Gece Masalları, Atom Altı Varlıklar, Aykut Çelebi, bifurcation, Borges, çatallanma, Çoklu Dünyalar Kuramı, Crease ve Goldhaber, Dallanma, Döngüsel Zaman, Erwin Schrödinger, Ficciones, Friedric Cramer, Friedrich Nietzsche, Fritjof Capra, Geçmiş, Gelecek, Hugh Everett, Ilya Prigogine, Italo Calvino, kaos, Kennet Breacher, Kopenhag Yorumu, Kuantum fiziği, Kum Kitabı, Louis - Auguste Blanqui, Max Planck Enstitüsü, Newton, Paralel Evrenler, Parçacık ve Dalga Fonksiyonu, Pascal, Pascal Küresi, Platon, Pythagoras, Rodrigo Quion Quirago, Schopenhauer, Şimdi, Süperpozisyon, The Creation and P.H. Gosse, Wikipedia, Willis Barnstone, Yolları Çatallanan Bahçe, Zaman
5 01 2018
bulentgundogmus | Deneme |
Immanuel Wallerstein, zamanın, kol saatimize bakarak her an ölçebildiğimiz için kesin göründüğünden başlayarak yaptığı bir değerlendirmenin sonunda, hepimizin şimdide yaşadığımızı, ama şimdiki zamanın ortaya çıktığı nanosaniye içinde ele geçirilemez biçimde yitip gittiğini ifade ederek, ondan (zamandan) daha belirsiz bir şey olmadığını ifade eder (2013: 7). Marc Bloch’da kendi sorar, kendi yanıtlar: “Gerçekten şimdiki zaman nedir? […]
"Bing Bang", An, Augustinus, belirsizlik, Geçmiş, Gelecek, Ilya Prigogine, Immanuel Wallerstein, Kararsızlık, Kesinlik, Marc Bloch, Nanosaniye, Şimdi, Sonsuzlık, Süre, Zaman, Zamanın Belirsizlikleri
25 11 2017
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel |
David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]
"Emek, 1848 Devrimleri, Arap Baharı, Artı değer, David Harvey, Değer, Değişim Değeri, Descartes, Doğrusal zaman, Döngüsel Zaman, Einstein, Emeğin üretkenliği, Emeğin yeniden üretimi, Emeğin yoğunluğu, Emek değer, Emek gücü, Emek-Zaman, Eşzamanlılık, Gelecek, Gezi Parkı Direnişi, Göreli artı değer, Göreli mekân- zaman, Göreli Zaman, Grundrisse, İlişkisel mekân - zaman, İlişkisel Zaman, Kapital, Karşı-değer, kelebek etkisi, Kullanım Değeri, Marx, mekan, Mutlak artı değer, Mutlak mekân - zaman, Mutlak Zaman, Neils Bohr, Newton, Öklid Geometrisi, Organik zaman, Sarmal zaman, Sermaye, Sermaye Birikimi, Sermayenin Değerlenmesi, Sermayenin devir hızı, Sermayenin Gerçekleşmesi, Sermayenin yeniden üretimi, Şimdi, Somut emek, Soyut emek, Zaman, Zaman Mekan Sıkışması, Zamanın fethi, Zamansallık
9 11 2017
bulentgundogmus | Deneme |
Borges 1980 yılında MIT’de yaptığı bir söyleşide, dinleyicilerden fizikçi Kennet Breacher, üstada, karmaşıklıkla ilgili uzun bir açıklama yaparak dünya görüşünü sorar. Breacher’in uzun açıklaması, fizikçilerin karmaşık olaylar dünyasını birkaç ilkeye indirgemek, Borges’inki ise tam tersine, evrenin muazzam karmaşıklığını kanıtlamaya çalışarak fizikçilerin karmaşıklığı çözme çabalarını boşa çıkarmak olduğu şeklindedir. Borges dünya görüşünü şöyle açıklar: “Bence dünya […]
Alef, Barnstone, Geçmiş, Gelecek, Jorge Luis Borges, kaos, karmaşıklık, Kum Kitabı, Öteki, Rüya, Şimdi, Sonsuzluk, Zaman
21 09 2017
bulentgundogmus | Araştırma, Deneme |
“Zaman kadar, dünün, bugünün, geleceğin, tüm zamanların ve hiçbir zamanın bu sonsuz dokusu kadar gizemli başka bir şey olmadığını kaç kez söylemişimdir kendi kendime” (There Are More Things, Kum Kitabı. 48). * * * “Yüzyıllar geçiyor ve yalnızca şimdiki zamanda oluyor her şey; havada, yerin ve denizin üzerinde sayısız insan var, ama gerçekte, olup biten […]
An, Barnstone, Bernardez, Borges, Bradley, Cehennem, Cennet, Clive, Geçmiş, Gelecek, Hastings, Herakleitos, Hindistan, Hindu, Nirvana, Oclander, Pyhthagorasçılar, Şimdi, Sonsuzluk, Stoacılar, Swedwenborg, Vazques, Villari, Zaman, Zaman-dışı
22 03 2017
bulentgundogmus | Deneme |
David Harvey Postmodernliğin Durumu ’nda, “Mekân ve zaman insan varoluşunun temel kategorilerindendir. Ama bu kategorilerin anlamını pek az tartışırız; bunları oldukları gibi kabul etme eğilimi gösteririz, içeriklerini sağduyuyla ya da aşikârmışçasına ele alırız”[1] derken, çok büyük bir ihtimalle sıradan insanlardan söz etmektedir. Sıradışı Marcel Proust bu kategorinin dışında kalır ve büyük bir özveriyle inşa ettiği […]
An, Augustinus, Bergson, Combray, Geçmiş, Gelecek, Gérard Genette, Gilles Deleuze, Henri Bergson, Kayıp Zamanın İzinde, Marcel Proust, mekan, Proust, Şimdi, Svetlana Boym, Swann'ların Tarafı, Walter Benjamin, Yakalanan Zaman, Zaman
15 01 2017
bulentgundogmus | Deneme |
Bir zaman filozofu ve süreç analisti olan Henri Bergson, Madde Bellek’te belki de tüm kuramını özetlediği ve Gilles Deleuze’ün hayranlık verici olarak nitelediği şu satırları yazar: “Bir anıyla mı buluşuyoruz, öncelikle genel olarak geçmişe, sonra da geçmişin belli bir bölgesine yerleştiğimiz sui generis (kendine özgü) bir edimin (fiilin) bilincindeyizdir: Bir fotoğraf makinesinin ayarlanmasına benzeyen, elle […]
Geçmiş, Geçmişe Yerleşmek, Gilles Deleuze, Henri Bergson, Kayıp Zamanın İzinde, Madde ve Bellek, Marcel Proust, Proust, Şimdi, Swann'ların Tarafı, Zaman
21 12 2016
bulentgundogmus | Deneme |
Hasta kuzenini üç haftalığına ziyaret emek üzere Davos’a gelen Hans Castorp’un artık gitme zamanı yaklaşmıştır. Yemekte gördüğü Clavdia’nın gözleri “Evet zamanı geldi. Gidecek misin Hans ?” der gibidir. Ancak dördüncü bölümün son epizodunda Dr. Behrens’in muayenesi sonunda hasta olduğu anlaşılan Hans’ın Berghof’un müdavimi olma zamanı başlar. Üç haftalık bir dinlenme küründen sonra yemek salonunda karşılaştığı […]
Aşk, Asyalı, Berghof Uluslararası Sanatoryumu, Clavdia Chauchat, Davos, Dış resim, Dr. Behrens, Femural damarı, Fraeulein Engelhart, Hans Castorp, Herr Settembrini, İç resim, Joachim Ziemssen, Mannheimli, Pribislav Hippe, Röntgen, Tatar, Thomas Mann, Tutku, William Blake, Zaman
1 12 2016
bulentgundogmus | Deneme |
Thomas Mann’ın Büyülü Dağ ’ını ilk okuduğumda hayli etkilenmiş, daha sonra hakkında bir inceleme yazarım düşüncesiyle çeşitli notlar alarak alıntılar yapmıştım. Bu yazı bir iki yeni eklemeyle birlikte, 2012 yılının Kasım ayında romanın birinci cildinden aldığım notların ve yaptığım alıntıların ilk kısmını oluşturuyor. Aralık ayının ikinci yarısında aynı cilt hakkında yaptığım yorumların ikinci kısmını yayımlayacağım. […]
1914, Alexander Radszun, Amanya, Aşk, Berghof Uluslararası Sanatoryumu, Birinci Dünya Savaşı, Büyülü Dağ, Christoph Eichorn, Çiçek Açmış Genç Kızarın Gölgesinde, Clavdia Chauchat, Davos, Dr.Krokowski, Fraeulein Engelhart, Hans Castorp, Hans W. Geißendörfer’in, Hastalık, Holstein Gölü, İsviçre, Joachim Ziemssen, Kayıp Zamanınİzinde, Kırgız, kültür, Marcel Proust, Marie - France Pisier, Montepulciano, Mrs Dalloway, Naphta, Paul Ricœur, Pribislav Hippe, Proust, Settembrini, Thomas Mann, Toskana, Virgina Woolf, Zaman, Zaman romanı, Zaman ve Anlatı (3), Zeitroman