31 10 2021
“Ah, şimdi! O garip zaman, tüm zamanların en garibi; hep olan zaman…/ ‘şimdi’ nin sonundaki ‘i’ye ulaştığımızda ‘ş’, tarih olmuştur artık.” Michael Frayn’dan Aktaran Jay Griffiths, Tik Tak. Zaman üzerine yazarken Augustinus ile başlamak yerinde olacaktır. Paul Ricceur’un Zaman ve Anlatı adlı kitabında aktardığına göre, Augustinus İtiraflar’da, “Nedir gerçekten zaman? Eğer hiç kimse bana sormazsa […]
17 02 2021
Perry Anderson Postmodernitenin Kökenleri’nde şöyle yazar: “Geçmişin nesneleri elimizin altında, istediğimiz an dokunabileceğimiz, kullanabileceğimiz uzaklıktadır; oysa postmodern şimdide, onlarla aramızda elektronik engel vardır: Bugün bizler, resim tararız, internette dolaşırız, görüntüyü dijitalleştiririz-hepsi de kaçınılmaz olarak, seyir kültürüne hükmeden oligopolilerin dolayımından geçen işlemlerdir” (Anderson, 2002: 147). İş, insanların hayatlarının çekirdeğidir ve öngörülebilir gelecekte böyle olmaya devam edecektir. […]
3 01 2019
Karl Marx’göre “Kulanım değeri ya da mal, yalnızca, onda soyut insan emeğinin nesnelleşmiş ya da cisimleşmiş olması nedeniyle bir değere sahiptir. Öyleyse onun değerinin büyüklüğü nasıl ölçülür? Onun içerdiği ‘değer yaratıcı öz’ün, yani emeğin miktarıyla. Emeğin niceliği, süresiyle ölçülür ve emek – zamanın ölçeği de, saat, gün vb. gibi belli zaman birimleridir” (Marx, 2011: 52). […]
14 07 2018
Antonio Gramsci’ye göre, “’Kamuoyu’ denen şey siyasal hegemonya ile yakından ilişkilidir, diğer bir deyişle ‘sivil toplum’ ile ‘siyasal toplum’, rıza ile güç arasındaki temas noktasıdır. Devlet popüler olmayan bir eyleme girişeceği zaman ihtiyaç duyulan kamuoyunu önceden yaratmaya başlar, başka deyişle sivil toplumun belli unsurlarını örgütler ve merkezileştirir… Kamuoyu kamunun karşıt safta olabilecek siyasal iradesinin politik […]
25 11 2017
David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]
22 03 2017
David Harvey Postmodernliğin Durumu ’nda, “Mekân ve zaman insan varoluşunun temel kategorilerindendir. Ama bu kategorilerin anlamını pek az tartışırız; bunları oldukları gibi kabul etme eğilimi gösteririz, içeriklerini sağduyuyla ya da aşikârmışçasına ele alırız”[1] derken, çok büyük bir ihtimalle sıradan insanlardan söz etmektedir. Sıradışı Marcel Proust bu kategorinin dışında kalır ve büyük bir özveriyle inşa ettiği […]
19 08 2015
Walter Benjamin, Pasajlar’ da, yaşadığı zamanın bir biyoloğundan şu ilginç alıntıyı yapar: “Homo sapiens’in o acınası elli bin yılı, yeryüzündeki organik yaşamın tarihiyle karşılaştırıldığında, yirmi dört saatlik bir günün sonundaki iki saniye gibidir. Uygarlaşmış insanın tarihi bu ölçüte vurulduğunda, ancak son saatin son saniyesinin beşte birini dolduracaktır.”[1] Biraz spekülasyon yaparak Benjamin’in söylediklerini dikkate alıp bu ilginç […]
16 08 2013
2000 yılında yazdığım bu yazıyı, hem güncelliğini koruması bakımından hem de turizm mevsimi geçmeden blog’uma koymak istedim. Yoksa, yazma periyodum yine her Çarşamba olacak. Postmodernizmin en ilginç tezahürlerinden biri turizmde yaşanan yapısal değişimdir. John Urry’nin Mekânları Tüketmek ’te [1] yazdığı gibi, turizm, karşıtını, yani düzenli ve örgütlü çalışmayı gerektiren bir boş zaman etkinliğidir. Turist olmak, […]
17 06 2013
Bu yazıyı ilk kez 2000 yılında Yeni Tüketim Araçları Değişen Tüketim Tarzları1 başlığıyla yazmıştım. Yeni gelişmeler ışığında özüne dokunmadan bazı eklemeler – gazete haberleri – ve değişikler yaptım. Bazı Gazete Haberleri 23 Mart 2013 tarihili Hürriyet Gazetesi’nde “Ölümcül Hatalar” başlığıyla şu haber yer alıyordu: “Perakende sektörü peş peşe gelen iflas haberleri ‘neden’ sorusunu gündeme getirdi. […]