Bilim
1 04 2018
bulentgundogmus | Bilim |
Jorge Luis Borges hakkında yazarken, üstadın Borges ve Ben ile Öteki adlı öykülerini analiz etmeye kalktığımda, kendimi, kuantum fiziğinin atom altı parçacıkların hem parçacık hem de dalga fonksiyonu gösterdiği dalga / parçacık düalitesinde buluverdim. Bu da beni kütüphanemdeki kaos, karmaşıklık ve kuantum fiziğiyle ilgili kitaplarımı incelemeye yönlendirdi. Aşağıda, ilgili okurlarıma yardımcı olur düşüncesiyle, bu kitaplardan […]
Abrams, Al-Khalili, Bartusiak, Blomquist, Bohr, Bricmont, Capra, Caroll, Connolly, Cramer, Crease ve Goldhaber, Davies, De Landa, Deacon, Einstein, Feldman, Feynman, Ford, Friitzsch, Galison, Gleick, Goldberg, Gribbin, Hacking, Hawking, Heisenberg, Hofstadter, Holland, Hooft, Kauffman, Khun, Krauss, Laszlo, Laughlin, Lovelock, Luigi, Macfadden, Mandelbrot, Marshall, Maturana, Meadows, Mitchell, Monod, Morin, Omnés, Penrose, Pesic, Planck, Popper, Potter, Prigogine, Rifkin, Ruelle, Sardar, Schrödinger, Schroeder, Seife, Sokal, Steinhardt, Stenger, Turok, Urry, Varela, Vignale, Waldrop, Wallerstein, Weinberg, Wiggins, Wyn, Yalçın, Zohar
6 02 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
“Kişinin bir dünyadaki ikizinin burun kıvırdığı yoldan gittiği bir başka dünya da vardır. Her birine bir yerküre düşecek şekilde kişinin varoluşu ikiye ayrılır, sonra bir ikinci, bir üçüncü defa, binlerce defa yollar çatallanır” (Blanqui, 2015: 82). Hugh Everett’in Kaotik Çılgın Dünyası Kuantum mekaniğinin 1920’lerin sonlarında ve 1930’ların başlarında Niels Bohr ve Werner Heisenberg tarafından geliştirilen […]
1001 Gece Masalları, Atom Altı Varlıklar, Aykut Çelebi, bifurcation, Borges, çatallanma, Çoklu Dünyalar Kuramı, Crease ve Goldhaber, Dallanma, Döngüsel Zaman, Erwin Schrödinger, Ficciones, Friedric Cramer, Friedrich Nietzsche, Fritjof Capra, Geçmiş, Gelecek, Hugh Everett, Ilya Prigogine, Italo Calvino, kaos, Kennet Breacher, Kopenhag Yorumu, Kuantum fiziği, Kum Kitabı, Louis - Auguste Blanqui, Max Planck Enstitüsü, Newton, Paralel Evrenler, Parçacık ve Dalga Fonksiyonu, Pascal, Pascal Küresi, Platon, Pythagoras, Rodrigo Quion Quirago, Schopenhauer, Şimdi, Süperpozisyon, The Creation and P.H. Gosse, Wikipedia, Willis Barnstone, Yolları Çatallanan Bahçe, Zaman
25 01 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Ian Hacking’e göre “Yirminci yüzyıl fiziğinin en belirleyici kavramsal olayı dünyanın deterministik – belirlenimci – olmadığının keşfidir. Uzun süre metafiziğin kalesi olan nedensellik devrilmiş ya da hiç olmazsa sarsılmıştır: Geçmiş gelecekte ne olacağını tam olarak belirleyemez….Şans için bir yer açılmıştı” (Hacking, 2005: 13). Bilindiği gibi determinizm – belirlenimcilik – uzun süredir temel bilimsel program olarak […]
Ağ metaforu, Albert Einstein, Alexander Pope, Atom Altı Varlıklar, Belirsizlik İlkesi, Biyoloji, Bütünsellik, Çevrebilim, Charles Darwin, Descartes, Dışlama İlkesi, Doğa Yasaları, düzen, Ekosistem, Elektrodinamik, Evrim kuramı, Fizik, Fritjof Capra, Gaia Kuramı, Görecelik Kuramı, Ian Hacking, Ilya Prigogine, Isaac Newton, James Clark Maxwell, James Gleick, kaos, karmaşıklık, Kartezyen Düşünce, Kesinlik, Kırılma Yasası, Klasik Fizik, Kuantum fiziği, Kütle Çekimi, Kütle Çekimi Yasası, Leonardo da Vinci, Makine metaforu, Matematik, Max Planck, Michael Faraday, Mutlak Mekan, Mutlak Zaman, Newton, Niels Bohr, Olasılık, Planck Sabiti, Sistem Düşüncesi, Termodinamiğin 1. Yasası, Termodinamiğin 2. Yasası, Werner Heisenberg, William Blake, Wolfgang o Goethe, Wolfgang Pauli
25 11 2017
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel |
David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]
"Emek, 1848 Devrimleri, Arap Baharı, Artı değer, David Harvey, Değer, Değişim Değeri, Descartes, Doğrusal zaman, Döngüsel Zaman, Einstein, Emeğin üretkenliği, Emeğin yeniden üretimi, Emeğin yoğunluğu, Emek değer, Emek gücü, Emek-Zaman, Eşzamanlılık, Gelecek, Gezi Parkı Direnişi, Göreli artı değer, Göreli mekân- zaman, Göreli Zaman, Grundrisse, İlişkisel mekân - zaman, İlişkisel Zaman, Kapital, Karşı-değer, kelebek etkisi, Kullanım Değeri, Marx, mekan, Mutlak artı değer, Mutlak mekân - zaman, Mutlak Zaman, Neils Bohr, Newton, Öklid Geometrisi, Organik zaman, Sarmal zaman, Sermaye, Sermaye Birikimi, Sermayenin Değerlenmesi, Sermayenin devir hızı, Sermayenin Gerçekleşmesi, Sermayenin yeniden üretimi, Şimdi, Somut emek, Soyut emek, Zaman, Zaman Mekan Sıkışması, Zamanın fethi, Zamansallık
11 07 2017
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
Bu yazı, üçlemenin sonuncusu – ama sanırım iki ya da üç bölüm sürecek – ve önemli ölçüde Büyük Gerileme’den (Haz: Geiselberger, 2017) belli bir bağlamda yaptığım alıntılardan oluşuyor. Üçlemenin ikincisini Karl Polanyi ile bitirmiştim, yine onunla devam ediyorum: “Yüzyıl boyunca (on dokuzuncu yüzyıl) modern toplumun dinamiği çift yönlü bir hareket tarafından yönetildi: Piyasa sürekli gelişiyor, […]
"Biz" ve "Öteki", ABD, Adalet Yürüyüşü, Afrika, Albert Hirschman, Almanya, Altın Çağ, Arap Baharı, Arjun Appadurai, Avusturya, Bloco de Esquerda, Çin, Demokrasi, Donella della Porta, Duda, Dünya Sosyal Forumu, Eğitim, Erdoğan, Fransa, Gerici Sağ, Gezi Direnişi, Göç, Göçmenler, Heinrich Geiselberger, Hindistan, İlerici Sol, İspanya, italya, Jean-Maria Le Pen, Jörg Haidar, Kapitalizm, Karl Polanyi, Kenneth Roberts, Kozmopolit, kültür, Küresel Adalet Hareketi, Küreselleşme, laissez-faire, Latin Amerika, Macaristan, Marx, Michael Walzer, Milliyetçilik, Modi, Movimento 5 Stelle, Neoliberalizm, Orban, Ortadoğu, Piyasa, Podemos, Politika, Polonya, Portekiz, Putin, Rusya, Sağ Popülizm, Syriza, Trump, Türkiye, Ulrich Beck, Umberto Eco, Wall Street'i İşgal Et, Yabancı Düşmanlığı, Yan yana durmak, Zygmunt Bauman
1 06 2017
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
Eric Hobsbawm’a göre 1945/47-1970/73 döneminin ekonomik anlamda olağanüstü bir gelişmeye sahne olması, ancak 1970’li ve 1980’li yıllarda anlaşılmış ve bu dönemi en iyi betimleyecek ismin Fransızca les trente glorieuses “otuz muhteşem yıl” ya da Anglo-Amerikalıların ifadesiyle çeyrek yüzyıllık Altın Çağ olabileceğine karar verilmişti (Hobsbawm, 1996: 299-300). Hobsbawm’a göre bu dönem, uygulanan ekonomi politikaları bağlamında ekonomik […]
11 Eylül 1973, 12 Eylül 1980, 12 Mart 1971, ABD, Alan Greenspan, Almanya, Altın Çağ, André Gunder Frank, Artık değer, Avrupa, Azalan Kar Oranları, Bill Clinton, Borç Devleti, Bretton Woods, Britanya, BSB, Buhran, Bunalım, Chris Freeman, David Harvey, David Kirkpatrick, Deng Xiaoping, Deregülasyon, Devalüasyon, Enflasyon, Eric Hobsbawm, Ernest Mandel, FED, Finanslaşma, Fordist Üretim, Franklin Roosevelt, Fransa, Friedrich von Hayek, George Bush, George Schultz, Gerald Ford, Gömülü Liberalizm, Grover Norqıist, İngiltere, İsveç, italya, Japonya, Jimmy Carter, John Kenneth Galbraith, John Maynard Keynes, Joseph Schumpeter, Kapitalizm, Kapitalizmin Uzun Dalgaları, Karl Marx, Karl Polanyi, Kataklizmik, Kondratieff Dalgaları, Konsolidasyon Devleti, Korkut Boratav, KRISIS, Kriz, Liberalizm, Louca Francisco, Margaret Thatcher, Michel Kalecki, Milton Friedman, Naomi Klein, Neoliberalizm, New Deal, Nicholas Wapshott, Nobel Ekonomi Ödülü, OPEC, Paul Sweezy, Paul Volcker, Pax Americana, Pinochet, Richard Nixon, Robert Brenner, Ronald Reagan, Salvador Allende, Serbest Piyasa, Sermaye Birikimi, Srtarving the beast, Stagflasyon, Stein, Sungur Savran, Tam İstihdam, The Buying Time, Türbülans Çağı, Uzun Dalgalar, Vergi Devleti, Volcker Şoku, Watergate Skandalı, Wolfgang Streeck, Yaratıcı Yıkım
13 05 2017
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
Bu yazı son zamanlarda “büyük gerileme” olarak nitelenen neoliberalizm hakkında yazdığım üç bölümlük bir serinin ilkini oluşturuyor ve neoliberalizmin kökenlerine inmeyi amaçlıyor. İkinci bölümde neoliberalizmin yükselişini, üçüncü ve son bölümde ise popülizmi ele alacağım. Wolfgang Streeck Neoliberal Kapitalizm İçin Sonun Başlangıcı: Bastırılanların Geri Dönüşü başlıklı makalesinde şu saptamayı yapıyor: “Neolibralizm küreselleşmeyle birlikte veya küreselleşme neoliberalizmle […]
1929 Büyük Buhranı, ABD, Albert Hunold, Altın Çağ, Avusturya Okulu, Bretton Woods, Büyük Gerileme, Chicago Okulu, Chris Freeman, David Harvey, Eksik Rekabet, Embedded Liberalism, Eric Hobsbawm, Ernest Mandel, Felaket Çağı, Fordist Üretim, Frank Knight, Franklin Roosevelt, Friedrich von Hayek, Fritz Machlup, George Stigler, Giovanni Arrighi, Gömülü Liberalizm, Henry Hazlitt, İkinci Dünya Savaşı, Immanuel Wallerstein, Irak, James K. Galbraith, John Jewkes, John Kenneth Galbraith, John Maynard Keynes, Karl Popper, Klasik İktisat, Kondratieff, Kondratieff Dalgaları, Kore Savaşı, Korkut Boratav, Leon Kayserling, Liberalizm, Louca Francisco, Ludvig von Mises, Marjinal Analiz, Milton Friedman, MIT, Mont Pélerin, Neoklasik İktisat, Neoliberalizm, New Deal, Nicholas Wapshott, Optimum, Paul Bremer, Paul Samuelson, Pinochet, Ricardo, Salvador Allende, Samir Amin, Sencer Divitçioğlu, Şili Askeri Darbesi, Steve Keen, Tam İstihdam, Tam Rekabet, Terence Hopkins, Thomas J. McCormick, Thorstein Veblen, Veronica Wedgwood, Vietnam Savaşı, Wilhelm Röpje, William Rappard, William Volcker, Wolfgang Streeck
1 09 2016
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel, Öykü |
Ünlü antropolog Bronislaw Malinowski okulunda yetişen Marcel Appenzzell, hocasının öğretisini sonuna kadar götürmek amacıyla incelemek istediği kabile üyeleri gibi yaşamak için, 1932 yılında, henüz 23 yaşındayken tek başına Sumatra’ya doğru yola çıkar. Yanına Batı uygarlığının en gerekli araç gereç ya da silah ve aletleri yerine, gözlemleyeceği kabile üyelerine armağan olarak dağıtmak üzere tütün, pirinç, çay […]
Georges Perec, Malinowski, Sumatra, Yaşam Kullanma Kılavuzu
6 06 2016
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Küresel Ekonomi, Borsa ve Kuantum Fiziği Eski ekonomi anlayışına göre dünyamız iki kutuplu, dengeli, öngörülebilir, sınırlı, belirli, görülür ve bağımsızdı. Oysa yeni ekonomi anlayışına göre dünyamız artık kutupsuz, dengesiz, öngörülemez, sınırsız, görülemez ve birbirine karşılıklı bağımlı ülkelerden müteşekkil, ağ (network) gibi örgütlenmiş küresel bir yapı arz etmektedir. Teknolojik gelişmeyle vücut bulduğu için büyük ölçüde dijitalleşmeye […]
Ağ ekonomisi, Ağırlıksız ekonomi, Artan getiri, Atom-altı seviye, attractor, Benoit Mandelbrot, Betamax, Brian Arthur, çan eğrisi, Çekici öğe, Çok kutuplu dünya, Dan Tapscott, Darwinien, Einstein, Ekşi Sözlük, Facebook, Flickr, Fraktal, Gauss, Güvenlik, İki kutuplu dünya, InnoCentive, İnovasyon, Iwona Abrams, kaos, Kaos Eşiği, Kenichi Ohmae, Kitlesel İşbirliği, Kuantum fiziği, Küresel ekonomi, Küreselleşme, L. Torwalds, Linux, Mikro-bölge, Mobilite, MySpace, Neo-klasik ekonomi, Niels Bohr, Olumlu geribesleme, P. Himanen, P&G, Richard Hudson, Second Life, VHS, Werner Heisenberg, Wikipedia, Williams Anthony, Yeni ekonomi, YouTube, Zamanın eşiği, Ziauddin Sardar
16 05 2016
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
İktisatçı olmama rağmen bu dönem daha çok edebiyata yöneldiğimi hissettim. Bir de üzerinde çalıştığım zaman sorunsalım olduğu için felsefeye daldığımı söylemeliyim, sonra ise sosyoloji geliyor. Okuduğum ya da halen okumakta olduğum kitapları Ekonomi – Politik, Edebiyat, Felsefe / Psikoloji / Sosyoloji, Fizik ve Tarih gibi kategorilere ayırdım. Ekonomi – politikle başlamakta fayda var. Ekonomi – […]
A. Kioupkiolis, Adam Phillips, Alexis de Tocqueville, Aristoteles, Cervantes, Cihan Camcı, Claude Meillasoux, Daniel Arasse, Daniel Kahneman, David Harvey, Doğan Özlem, Dostoyevski, Douwe Draaısma, Edmund Husserl, Fernand Braudel, Fredy Perlman, G. Katsambekis, George Orwell, Georges Perec, Giorgio Bassani, Halil Cibran, Henry James, Hüseyin Köse, Immanuel Wallerstein, Isaac Newton, Italo Calvino, James Gleick, James Joyce, Jean Chesneaux, Jean-Luc Nancy, John Berger, John Zerzan, Jonathan Crary, Kazuo Ishiguro, Louis - Auguste Blanqui, M. Cioran, Marc Bloch, Marcus Aurelius, Margarite Yourcenar, Marx, Meral Özbek, Mihail Bulgakov, Murat Uyurkulak, Nedim Gürsel, Oğuz Atay, Orhan Pamuk, Oscar Wilde, Özgür İpek, Perry Anderson, Pierre Bourdieu, Razming Keucheyan, Robert B. Laughlin, Samir Amin, Sencer Divitçioğlu, Simon Critchley, Susan Neiman, Tagore, Theodore John Kaczynski, Thorstein Bunde Veblen, Tolstoy, Umberto Eco, Voltaire, Wittgenstein, Yalçın Küçük, Yücel Göktürk, Zygmunt Bauman