Bilim
28 08 2018
Sınırsız bir hayal gücüne sahip olan Einstein henüz 16 yaşındayken ışık hızıyla hareket eden bir gözlemciye, onun yanında hareket eden bir ışık demetinin nasıl görüneceğini merak etmiş ve yanıtını da kendisi vermişti: “Gözlemci, söz konusu ışık demetini hareket etmeden salınan (yani osile eden) bir elektromanyetik alan olarak algılayacaktır ve böylece herhangi bir dalga oluşumu meydana […]
Albert Einstein, An, Avatamsaka, Besso, Blok Evren, Chuang Tzu, D.T. Suzuki, dalga, Doğrusal, Doğu mistisizmi, Dört boyut, Dünya Çizgisi, Dünya Sistemi, Eşzamanlılık, evren, Fizik, foton, Fritjof Capra, Galaksi, Geçmiş, Gelecek, Genel Görelilik Kuramı, Göreli Zaman, Güneş, Hermann Minkowski, Isaac Newton, Işık, Işık Hızı, ışık dalgası, James Clerk Maxwell, James Gleick, John Banville, Jorge Luis Borges, Joyce Carol Oates, Kimera, Kozmoloji, Kütleçekimi, Lee Smolin, Luis de Broglie, Mutlak Dünya İlkesi, Mutlak Zaman, Öklid Uzayı, Özel Görelilik Kuramı, Richard Feynman, Roger Penrose, Sebep-sonuç, Şimdi, Tanrı'nın zamanı, Üç boyut, Uzay-zaman, yerçekimsel kuvvet, Yıldız, Zaman, Zaman Yanılsaması
14 07 2018
Antonio Gramsci’ye göre, “’Kamuoyu’ denen şey siyasal hegemonya ile yakından ilişkilidir, diğer bir deyişle ‘sivil toplum’ ile ‘siyasal toplum’, rıza ile güç arasındaki temas noktasıdır. Devlet popüler olmayan bir eyleme girişeceği zaman ihtiyaç duyulan kamuoyunu önceden yaratmaya başlar, başka deyişle sivil toplumun belli unsurlarını örgütler ve merkezileştirir… Kamuoyu kamunun karşıt safta olabilecek siyasal iradesinin politik […]
24 Haziran Seçimleri, Antonio Gramsci, Cihan Tuğal, Cumhur İttifakı, Devlet, Ege Cansen, Elias Canetti, Erdoğan, Etnografik Araştırma, Hegemonya, İdeoloji, Kamuoyu, Kamuoyu Araştırmaları, Karl Mannheim, Louis Althusser, mekan, Millet İttifakı, Neo-liberalizm, Nicos Poulantzas, Ötekileştirmek, Sivil toplum, Siyasal toplum, Umberto Eco, Uzam
29 05 2018
“İki konunun, iki disiplinin, iki kültürün – hatta en uçta, iki galaksinin – çarpışması yaratıcı şanslar doğurmalıdır. Zihinsel etkinliklerin tarihinde bazı büyük atılımlar bu şanslar sayesinde yapılabilmiştir” (Snow, 2010: 107). İktisat ile Felsefe Arasında İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken, aynı zamanda şair olan psikoloji hocamız Nahit Ulvi Akgün, bir gün, “Matematik çalışırken sıkılırsanız tarihe, psikoloji çalışırken […]
Andrew Abbott, Antropoloji, Beşeri Bilimler, Beşeri Kültür, Bilim, Bilimsel Kültür, Biyoloji, Cambridge, çatallanma, Cavendish Laboratuvarı, Collini, Darülfünun, Dickens, Disiplinlerarasılık, Doğa Bilimleri, düzen, Edebiyat, Ekonomi Politik, Elizabeth Çağı, Entelektüel, entropi, Felsefe, Fen Bilimleri, Fizik, Fraktallaşma, Geleneksel Kültür, Gulbenkian Komisyonu, Güler Sabancı, Hegel, Hukuk, İdris Küçükömer, İki Kültür, İktisat, İktisat Fakültesi, İstanbul Üniversitesi, İzmir Atatürk Lisesi, kaos, karmaşıklık, Kendi Kendine Örgütlenme, kültür, Matematik, Mehmet Ali Aybar, Montesquieu, Nahit Ulvi Akgün, Newton, P.C Snow, Prigogine, Psikolog, Psikoloji, Richard Honig, Richard Lee, Rousseau, Rutherford, Sabancı Üniversitesi, Santa Fe, Sencer Divitçioğlu, Shakespeare, Sosyal Bilimler, Sosyoloji, Teoloji, Termodinamiğin ikinci yasası, TİP, Tosun Terzioğlu, Wallerstein
1 04 2018
Jorge Luis Borges hakkında yazarken, üstadın Borges ve Ben ile Öteki adlı öykülerini analiz etmeye kalktığımda, kendimi, kuantum fiziğinin atom altı parçacıkların hem parçacık hem de dalga fonksiyonu gösterdiği dalga / parçacık düalitesinde buluverdim. Bu da beni kütüphanemdeki kaos, karmaşıklık ve kuantum fiziğiyle ilgili kitaplarımı incelemeye yönlendirdi. Aşağıda, ilgili okurlarıma yardımcı olur düşüncesiyle, bu kitaplardan […]
Abrams, Al-Khalili, Bartusiak, Blomquist, Bohr, Bricmont, Capra, Caroll, Connolly, Cramer, Crease ve Goldhaber, Davies, De Landa, Deacon, Einstein, Feldman, Feynman, Ford, Friitzsch, Galison, Gleick, Goldberg, Gribbin, Hacking, Hawking, Heisenberg, Hofstadter, Holland, Hooft, Kauffman, Khun, Krauss, Laszlo, Laughlin, Lovelock, Luigi, Macfadden, Mandelbrot, Marshall, Maturana, Meadows, Mitchell, Monod, Morin, Omnés, Penrose, Pesic, Planck, Popper, Potter, Prigogine, Rifkin, Ruelle, Sardar, Schrödinger, Schroeder, Seife, Sokal, Steinhardt, Stenger, Turok, Urry, Varela, Vignale, Waldrop, Wallerstein, Weinberg, Wiggins, Wyn, Yalçın, Zohar
6 02 2018
“Kişinin bir dünyadaki ikizinin burun kıvırdığı yoldan gittiği bir başka dünya da vardır. Her birine bir yerküre düşecek şekilde kişinin varoluşu ikiye ayrılır, sonra bir ikinci, bir üçüncü defa, binlerce defa yollar çatallanır” (Blanqui, 2015: 82). Hugh Everett’in Kaotik Çılgın Dünyası Kuantum mekaniğinin 1920’lerin sonlarında ve 1930’ların başlarında Niels Bohr ve Werner Heisenberg tarafından geliştirilen […]
1001 Gece Masalları, Atom Altı Varlıklar, Aykut Çelebi, bifurcation, Borges, çatallanma, Çoklu Dünyalar Kuramı, Crease ve Goldhaber, Dallanma, Döngüsel Zaman, Erwin Schrödinger, Ficciones, Friedric Cramer, Friedrich Nietzsche, Fritjof Capra, Geçmiş, Gelecek, Hugh Everett, Ilya Prigogine, Italo Calvino, kaos, Kennet Breacher, Kopenhag Yorumu, Kuantum fiziği, Kum Kitabı, Louis - Auguste Blanqui, Max Planck Enstitüsü, Newton, Paralel Evrenler, Parçacık ve Dalga Fonksiyonu, Pascal, Pascal Küresi, Platon, Pythagoras, Rodrigo Quion Quirago, Schopenhauer, Şimdi, Süperpozisyon, The Creation and P.H. Gosse, Wikipedia, Willis Barnstone, Yolları Çatallanan Bahçe, Zaman
25 01 2018
Ian Hacking’e göre “Yirminci yüzyıl fiziğinin en belirleyici kavramsal olayı dünyanın deterministik – belirlenimci – olmadığının keşfidir. Uzun süre metafiziğin kalesi olan nedensellik devrilmiş ya da hiç olmazsa sarsılmıştır: Geçmiş gelecekte ne olacağını tam olarak belirleyemez….Şans için bir yer açılmıştı” (Hacking, 2005: 13). Bilindiği gibi determinizm – belirlenimcilik – uzun süredir temel bilimsel program olarak […]
Ağ metaforu, Albert Einstein, Alexander Pope, Atom Altı Varlıklar, Belirsizlik İlkesi, Biyoloji, Bütünsellik, Çevrebilim, Charles Darwin, Descartes, Dışlama İlkesi, Doğa Yasaları, düzen, Ekosistem, Elektrodinamik, Evrim kuramı, Fizik, Fritjof Capra, Gaia Kuramı, Görecelik Kuramı, Ian Hacking, Ilya Prigogine, Isaac Newton, James Clark Maxwell, James Gleick, kaos, karmaşıklık, Kartezyen Düşünce, Kesinlik, Kırılma Yasası, Klasik Fizik, Kuantum fiziği, Kütle Çekimi, Kütle Çekimi Yasası, Leonardo da Vinci, Makine metaforu, Matematik, Max Planck, Michael Faraday, Mutlak Mekan, Mutlak Zaman, Newton, Niels Bohr, Olasılık, Planck Sabiti, Sistem Düşüncesi, Termodinamiğin 1. Yasası, Termodinamiğin 2. Yasası, Werner Heisenberg, William Blake, Wolfgang o Goethe, Wolfgang Pauli
25 11 2017
David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]
"Emek, 1848 Devrimleri, Arap Baharı, Artı değer, David Harvey, Değer, Değişim Değeri, Descartes, Doğrusal zaman, Döngüsel Zaman, Einstein, Emeğin üretkenliği, Emeğin yeniden üretimi, Emeğin yoğunluğu, Emek değer, Emek gücü, Emek-Zaman, Eşzamanlılık, Gelecek, Gezi Parkı Direnişi, Göreli artı değer, Göreli mekân- zaman, Göreli Zaman, Grundrisse, İlişkisel mekân - zaman, İlişkisel Zaman, Kapital, Karşı-değer, kelebek etkisi, Kullanım Değeri, Marx, mekan, Mutlak artı değer, Mutlak mekân - zaman, Mutlak Zaman, Neils Bohr, Newton, Öklid Geometrisi, Organik zaman, Sarmal zaman, Sermaye, Sermaye Birikimi, Sermayenin Değerlenmesi, Sermayenin devir hızı, Sermayenin Gerçekleşmesi, Sermayenin yeniden üretimi, Şimdi, Somut emek, Soyut emek, Zaman, Zaman Mekan Sıkışması, Zamanın fethi, Zamansallık
11 07 2017
Bu yazı, üçlemenin sonuncusu – ama sanırım iki ya da üç bölüm sürecek – ve önemli ölçüde Büyük Gerileme’den (Haz: Geiselberger, 2017) belli bir bağlamda yaptığım alıntılardan oluşuyor. Üçlemenin ikincisini Karl Polanyi ile bitirmiştim, yine onunla devam ediyorum: “Yüzyıl boyunca (on dokuzuncu yüzyıl) modern toplumun dinamiği çift yönlü bir hareket tarafından yönetildi: Piyasa sürekli gelişiyor, […]
"Biz" ve "Öteki", ABD, Adalet Yürüyüşü, Afrika, Albert Hirschman, Almanya, Altın Çağ, Arap Baharı, Arjun Appadurai, Avusturya, Bloco de Esquerda, Çin, Demokrasi, Donella della Porta, Duda, Dünya Sosyal Forumu, Eğitim, Erdoğan, Fransa, Gerici Sağ, Gezi Direnişi, Göç, Göçmenler, Heinrich Geiselberger, Hindistan, İlerici Sol, İspanya, italya, Jean-Maria Le Pen, Jörg Haidar, Kapitalizm, Karl Polanyi, Kenneth Roberts, Kozmopolit, kültür, Küresel Adalet Hareketi, Küreselleşme, laissez-faire, Latin Amerika, Macaristan, Marx, Michael Walzer, Milliyetçilik, Modi, Movimento 5 Stelle, Neoliberalizm, Orban, Ortadoğu, Piyasa, Podemos, Politika, Polonya, Portekiz, Putin, Rusya, Sağ Popülizm, Syriza, Trump, Türkiye, Ulrich Beck, Umberto Eco, Wall Street'i İşgal Et, Yabancı Düşmanlığı, Yan yana durmak, Zygmunt Bauman
1 06 2017
Eric Hobsbawm’a göre 1945/47-1970/73 döneminin ekonomik anlamda olağanüstü bir gelişmeye sahne olması, ancak 1970’li ve 1980’li yıllarda anlaşılmış ve bu dönemi en iyi betimleyecek ismin Fransızca les trente glorieuses “otuz muhteşem yıl” ya da Anglo-Amerikalıların ifadesiyle çeyrek yüzyıllık Altın Çağ olabileceğine karar verilmişti (Hobsbawm, 1996: 299-300). Hobsbawm’a göre bu dönem, uygulanan ekonomi politikaları bağlamında ekonomik […]
11 Eylül 1973, 12 Eylül 1980, 12 Mart 1971, ABD, Alan Greenspan, Almanya, Altın Çağ, André Gunder Frank, Artık değer, Avrupa, Azalan Kar Oranları, Bill Clinton, Borç Devleti, Bretton Woods, Britanya, BSB, Buhran, Bunalım, Chris Freeman, David Harvey, David Kirkpatrick, Deng Xiaoping, Deregülasyon, Devalüasyon, Enflasyon, Eric Hobsbawm, Ernest Mandel, FED, Finanslaşma, Fordist Üretim, Franklin Roosevelt, Fransa, Friedrich von Hayek, George Bush, George Schultz, Gerald Ford, Gömülü Liberalizm, Grover Norqıist, İngiltere, İsveç, italya, Japonya, Jimmy Carter, John Kenneth Galbraith, John Maynard Keynes, Joseph Schumpeter, Kapitalizm, Kapitalizmin Uzun Dalgaları, Karl Marx, Karl Polanyi, Kataklizmik, Kondratieff Dalgaları, Konsolidasyon Devleti, Korkut Boratav, KRISIS, Kriz, Liberalizm, Louca Francisco, Margaret Thatcher, Michel Kalecki, Milton Friedman, Naomi Klein, Neoliberalizm, New Deal, Nicholas Wapshott, Nobel Ekonomi Ödülü, OPEC, Paul Sweezy, Paul Volcker, Pax Americana, Pinochet, Richard Nixon, Robert Brenner, Ronald Reagan, Salvador Allende, Serbest Piyasa, Sermaye Birikimi, Srtarving the beast, Stagflasyon, Stein, Sungur Savran, Tam İstihdam, The Buying Time, Türbülans Çağı, Uzun Dalgalar, Vergi Devleti, Volcker Şoku, Watergate Skandalı, Wolfgang Streeck, Yaratıcı Yıkım
13 05 2017
Bu yazı son zamanlarda “büyük gerileme” olarak nitelenen neoliberalizm hakkında yazdığım üç bölümlük bir serinin ilkini oluşturuyor ve neoliberalizmin kökenlerine inmeyi amaçlıyor. İkinci bölümde neoliberalizmin yükselişini, üçüncü ve son bölümde ise popülizmi ele alacağım. Wolfgang Streeck Neoliberal Kapitalizm İçin Sonun Başlangıcı: Bastırılanların Geri Dönüşü başlıklı makalesinde şu saptamayı yapıyor: “Neolibralizm küreselleşmeyle birlikte veya küreselleşme neoliberalizmle […]
1929 Büyük Buhranı, ABD, Albert Hunold, Altın Çağ, Avusturya Okulu, Bretton Woods, Büyük Gerileme, Chicago Okulu, Chris Freeman, David Harvey, Eksik Rekabet, Embedded Liberalism, Eric Hobsbawm, Ernest Mandel, Felaket Çağı, Fordist Üretim, Frank Knight, Franklin Roosevelt, Friedrich von Hayek, Fritz Machlup, George Stigler, Giovanni Arrighi, Gömülü Liberalizm, Henry Hazlitt, İkinci Dünya Savaşı, Immanuel Wallerstein, Irak, James K. Galbraith, John Jewkes, John Kenneth Galbraith, John Maynard Keynes, Karl Popper, Klasik İktisat, Kondratieff, Kondratieff Dalgaları, Kore Savaşı, Korkut Boratav, Leon Kayserling, Liberalizm, Louca Francisco, Ludvig von Mises, Marjinal Analiz, Milton Friedman, MIT, Mont Pélerin, Neoklasik İktisat, Neoliberalizm, New Deal, Nicholas Wapshott, Optimum, Paul Bremer, Paul Samuelson, Pinochet, Ricardo, Salvador Allende, Samir Amin, Sencer Divitçioğlu, Şili Askeri Darbesi, Steve Keen, Tam İstihdam, Tam Rekabet, Terence Hopkins, Thomas J. McCormick, Thorstein Veblen, Veronica Wedgwood, Vietnam Savaşı, Wilhelm Röpje, William Rappard, William Volcker, Wolfgang Streeck
Son Yazılar
Son Yorumlar
- Jorge Luis Borges için bulentgundogmus
- Düş Gören İki Adamın Masalı için bulentgundogmus
- Düş Gören İki Adamın Masalı için Aycan Özgür
- Jorge Luis Borges için Can Çağdaş
- Güle Güle Nimet Annem için Nurhayat Kinay
Takvim
Arşivler
- Kasım 2018
- Ekim 2018
- Eylül 2018
- Ağustos 2018
- Temmuz 2018
- Haziran 2018
- Mayıs 2018
- Nisan 2018
- Mart 2018
- Şubat 2018
- Ocak 2018
- Aralık 2017
- Kasım 2017
- Ekim 2017
- Eylül 2017
- Ağustos 2017
- Temmuz 2017
- Haziran 2017
- Mayıs 2017
- Nisan 2017
- Mart 2017
- Şubat 2017
- Ocak 2017
- Aralık 2016
- Kasım 2016
- Ekim 2016
- Eylül 2016
- Ağustos 2016
- Temmuz 2016
- Haziran 2016
- Mayıs 2016
- Nisan 2016
- Mart 2016
- Şubat 2016
- Ocak 2016
- Aralık 2015
- Kasım 2015
- Ekim 2015
- Eylül 2015
- Ağustos 2015
- Temmuz 2015
- Haziran 2015
- Mayıs 2015
- Nisan 2015
- Mart 2015
- Şubat 2015
- Ocak 2015
- Aralık 2014
- Kasım 2014
- Ekim 2014
- Eylül 2014
- Ağustos 2014
- Temmuz 2014
- Haziran 2014
- Mayıs 2014
- Nisan 2014
- Mart 2014
- Şubat 2014
- Ocak 2014
- Aralık 2013
- Kasım 2013
- Ekim 2013
- Eylül 2013
- Ağustos 2013
- Temmuz 2013
- Haziran 2013
- Mayıs 2013