kaos
6 02 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
“Kişinin bir dünyadaki ikizinin burun kıvırdığı yoldan gittiği bir başka dünya da vardır. Her birine bir yerküre düşecek şekilde kişinin varoluşu ikiye ayrılır, sonra bir ikinci, bir üçüncü defa, binlerce defa yollar çatallanır” (Blanqui, 2015: 82). Hugh Everett’in Kaotik Çılgın Dünyası Kuantum mekaniğinin 1920’lerin sonlarında ve 1930’ların başlarında Niels Bohr ve Werner Heisenberg tarafından geliştirilen […]
1001 Gece Masalları, Atom Altı Varlıklar, Aykut Çelebi, bifurcation, Borges, çatallanma, Çoklu Dünyalar Kuramı, Crease ve Goldhaber, Dallanma, Döngüsel Zaman, Erwin Schrödinger, Ficciones, Friedric Cramer, Friedrich Nietzsche, Fritjof Capra, Geçmiş, Gelecek, Hugh Everett, Ilya Prigogine, Italo Calvino, kaos, Kennet Breacher, Kopenhag Yorumu, Kuantum fiziği, Kum Kitabı, Louis - Auguste Blanqui, Max Planck Enstitüsü, Newton, Paralel Evrenler, Parçacık ve Dalga Fonksiyonu, Pascal, Pascal Küresi, Platon, Pythagoras, Rodrigo Quion Quirago, Schopenhauer, Şimdi, Süperpozisyon, The Creation and P.H. Gosse, Wikipedia, Willis Barnstone, Yolları Çatallanan Bahçe, Zaman
25 01 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Ian Hacking’e göre “Yirminci yüzyıl fiziğinin en belirleyici kavramsal olayı dünyanın deterministik – belirlenimci – olmadığının keşfidir. Uzun süre metafiziğin kalesi olan nedensellik devrilmiş ya da hiç olmazsa sarsılmıştır: Geçmiş gelecekte ne olacağını tam olarak belirleyemez….Şans için bir yer açılmıştı” (Hacking, 2005: 13). Bilindiği gibi determinizm – belirlenimcilik – uzun süredir temel bilimsel program olarak […]
Ağ metaforu, Albert Einstein, Alexander Pope, Atom Altı Varlıklar, Belirsizlik İlkesi, Biyoloji, Bütünsellik, Çevrebilim, Charles Darwin, Descartes, Dışlama İlkesi, Doğa Yasaları, düzen, Ekosistem, Elektrodinamik, Evrim kuramı, Fizik, Fritjof Capra, Gaia Kuramı, Görecelik Kuramı, Ian Hacking, Ilya Prigogine, Isaac Newton, James Clark Maxwell, James Gleick, kaos, karmaşıklık, Kartezyen Düşünce, Kesinlik, Kırılma Yasası, Klasik Fizik, Kuantum fiziği, Kütle Çekimi, Kütle Çekimi Yasası, Leonardo da Vinci, Makine metaforu, Matematik, Max Planck, Michael Faraday, Mutlak Mekan, Mutlak Zaman, Newton, Niels Bohr, Olasılık, Planck Sabiti, Sistem Düşüncesi, Termodinamiğin 1. Yasası, Termodinamiğin 2. Yasası, Werner Heisenberg, William Blake, Wolfgang o Goethe, Wolfgang Pauli
9 11 2017
bulentgundogmus | Deneme |
Borges 1980 yılında MIT’de yaptığı bir söyleşide, dinleyicilerden fizikçi Kennet Breacher, üstada, karmaşıklıkla ilgili uzun bir açıklama yaparak dünya görüşünü sorar. Breacher’in uzun açıklaması, fizikçilerin karmaşık olaylar dünyasını birkaç ilkeye indirgemek, Borges’inki ise tam tersine, evrenin muazzam karmaşıklığını kanıtlamaya çalışarak fizikçilerin karmaşıklığı çözme çabalarını boşa çıkarmak olduğu şeklindedir. Borges dünya görüşünü şöyle açıklar: “Bence dünya […]
Alef, Barnstone, Geçmiş, Gelecek, Jorge Luis Borges, kaos, karmaşıklık, Kum Kitabı, Öteki, Rüya, Şimdi, Sonsuzluk, Zaman
8 09 2017
bulentgundogmus | Deneme |
Michel Foucault Kelimeler ve Şeyler’in önsözüne şöyle başlar: “Bu kitabın doğum yeri, Borges’in bir metninin içindedir. Okunduğunda, düzene sokulmuş tüm yüzeyleri ve varlıkların kaynaşmasını bizim için yatıştıran tüm düzlemleri sarsalayarak, bizim bin yıllık Aynı ve Başka uygulamamızı şirazesinden çıkararak ve onu uzun süre boyunca kaygılara sevk ederek, tüm düşünce alışkanlıklarını – bizimkileri: bizim çağımız ve […]
belirme, Borges, Çin, Çin ansiklopedisi, düzen, Eco, Foucault, Genç Bir Romancının İtirafları, John Wilkins'in Analitik Dili, kaos, karmaşıklık, Kelimeler ve Şeyler, Selected Non-Fiction, Ütopya
23 06 2016
bulentgundogmus | Deneme |
Bir süre önce hayata proje olarak bakmanın onu sınırlandırdığını ifade etmiş ve bu konuyla ilgili olarak düşündüklerimi facebook’da paylaşmıştım. Şöyleydi yazdıklarım: “Hayatım proje yapmakla geçti; araştırma projesi. Ama hayatı proje olarak görmek onu fakirleştirir. Hemen herkesin projeden söz ettiği dünya dayanılmazdır. Çünkü hayat bir proje değil, sınırı belirsiz bir zenginliktir; projelere sığmayan ve kaotik. Bu […]
Byung - Chul Han, Geç modernite, Hayat, kaos, Modernite, Modernite Öncesi, Proje, Projeksiyon, Projektile, Roma, Şiddetin Topolojisi, Sosyalizm, Yunan, Zor
6 06 2016
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Küresel Ekonomi, Borsa ve Kuantum Fiziği Eski ekonomi anlayışına göre dünyamız iki kutuplu, dengeli, öngörülebilir, sınırlı, belirli, görülür ve bağımsızdı. Oysa yeni ekonomi anlayışına göre dünyamız artık kutupsuz, dengesiz, öngörülemez, sınırsız, görülemez ve birbirine karşılıklı bağımlı ülkelerden müteşekkil, ağ (network) gibi örgütlenmiş küresel bir yapı arz etmektedir. Teknolojik gelişmeyle vücut bulduğu için büyük ölçüde dijitalleşmeye […]
Ağ ekonomisi, Ağırlıksız ekonomi, Artan getiri, Atom-altı seviye, attractor, Benoit Mandelbrot, Betamax, Brian Arthur, çan eğrisi, Çekici öğe, Çok kutuplu dünya, Dan Tapscott, Darwinien, Einstein, Ekşi Sözlük, Facebook, Flickr, Fraktal, Gauss, Güvenlik, İki kutuplu dünya, InnoCentive, İnovasyon, Iwona Abrams, kaos, Kaos Eşiği, Kenichi Ohmae, Kitlesel İşbirliği, Kuantum fiziği, Küresel ekonomi, Küreselleşme, L. Torwalds, Linux, Mikro-bölge, Mobilite, MySpace, Neo-klasik ekonomi, Niels Bohr, Olumlu geribesleme, P. Himanen, P&G, Richard Hudson, Second Life, VHS, Werner Heisenberg, Wikipedia, Williams Anthony, Yeni ekonomi, YouTube, Zamanın eşiği, Ziauddin Sardar
9 03 2016
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Her tarih anlayışının içerisinde mutlaka örtük olarak bulunan, onu koşullandıran, bu nedenle de açığa çıkarılması gereken belli bir zaman deneyimi vardır. Benzer biçimde her kültür belli bir zaman deneyimidir ve bu deneyimde bir değişiklik olmadan yeni bir kültür yaratmak mümkün değildir. Bu nedenle özgün bir devrimin ilk görevi sadece “dünyayı değiştirmek” değil, aynı zamanda ve […]
1789 Fransız Devrimi, Âdem, Alma Venüs, An, Antonio Negri, Ardışıklık, Aristoteles, Arzu, Aşk, Aşk Zamanı, boş zaman, Bütün, çatallanma, Çevrimsel ve ideolojik uzay - zaman, Çizgisel Zaman, Devrm Zamanı, Doğru Zaman, Dolu şimdi, Ebedi uzay - zaman, Ebediyet, Enis Batur, Episodik jeopolitik uzay - zaman, Esau, Eşzamanlılık, Fernand Braudel, Fırsat Anı, Formel Zaman, Geçmiş, Gelecek, Gezi Parkı Direnişi, Giorgio Agamben, Gnostik, Gnostisizm, Hic Temporis, Hindu, Historisizm, Homojen Zaman, Ilya Prigogine, Immanuel Wallerstein, Jay Griffiths, Jean Chesneaux, Jetzt-Zeit, Kabil, Kairolojik zaman, Kairos, kaos, Kriz, Kronolojik zaman, Kronos, Marx, Paul Ricœur, Poiesis, Praksis, Robespierre, Roma, Seyrek Fırsat, Şimdi, Şimdi ve burada, Sodom, Sonsuz Şimdi, Sonsuzluk, Stoa, Stoacılar, Taksim Komünü, Tarih, Tarihsel maddecilik, Tekillik, Tersinmezlik, Üretme, Vülger Tarihçi, Walter Benjamin, Yapısal uzay - zaman, Yaratma, Zaman, Zaman oku, Zamanı yırtılması, Zamanın patlaması, Zamansallık, Zevk
9 09 2015
bulentgundogmus | Deneme |
David Harvey Postmodernliğin Durumu’ nda hemen hepimizin kabul edebileceği şu temel gerçeği tespit etmektedir: “Mekân ve zaman insan varoluşunun temel kategorilerindendir. Ama bu kategorilerin anlamını pek az tartışırız; bunları oldukları gibi kabul etme eğilimi gösteririz, içeriklerini sağduyuyla ya da aşikârmışçasına ele alırız. Sanki her şey nesnel bir zaman ölçeğinde yerini bulabilirmiş gibi, zamanın akışını saniyeler, […]
"Başka", "Dasein", A. Belıy, Aristo, Augustinus, Bergson, Borges, David Harvey, Dostoyevski, E. Levinas, Einstein, Hegel, Heidegger, Herakleitos, I. Wallerstein, J. Zerzan, J.L.Borges, Joyce, Kant, kaos, Marx, Newton, Nietzsche, Oğuz Atay, Proust, René Magritte, Salvador Dali, Şimdi, Sonsuzluk, T. Adorno, T. Mann, Tanpınar, Wittgenstein, Zaman
12 07 2015
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel |
Öyle anlaşılıyor ki, bu yıl ikincisini yazdığıma göre, her yıl kitaplar arasında bir gezinti yapmak geleneksel bir hal alacak. En azından böyle umuyorum. Geçen yıl yaptığım ilk gezintide, bundan böyle kitaplar hakkında yazarsam eğer, başlığını Araştırma ve Edebiyat koyacağımı ifade etmiş ve ortaya çıkan yazının uzunca bir inceleme yazısı olacağını ummuştum. Fakat okudukça bunun için […]
Araştırma ve Edebiyat, Biyografi, Edebiyat, Felsefe, Fizik, holistik, İktisat, kaos, Politika, Psikoloji, Seyahat, Sistem Düşüncesi, Sosyoloji, Tarih
1 06 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
M.Ö 8.yüzyılda yaşayan Yunanlı filozof Hesiodos, kozmik temalı eseri Thegony’de “…her şeyden önce kaos vardı” der. Her şey (düzen) ondan sonra oluşur. Edgar Morin’e göre yapay mekanizmalarda düzensizlik, gürültü ve hataya dair ne varsa sistemin entropisini arttırarak bozulmasına ve düzensizleşmesine neden olur. Yaşayan organizma ise düzensizliğe, gürültüye, hataya rağmen, onlarla birlikte işler. Bu kavramlar mutlaka […]
Ana akıntı, Autopoiesis, Bedava Düzen, Canlı sistemler, CAS, Cramer, Csikzentmihalyi, Dağılmaya yatkın yapılar, Dallanma, denge, Dissipative Structure, düzen, entropi, Escher, Eşitsiz Gelir Bölüşümü, Fraktal, Fraktal Çeker, geribesleme, Gürültü, Hata, Hendel, Hesiodos, John Holland, Kaldıraç Noktası, kaos, Kaos Eşiği, karmaşıklık, Kauffman, Kendi kendini üretme, Kendi kendini uyarlayan karmaşık sistemler, Leonardo, Maradona, Maturana, Morin, Özerk Etken, Prigogine, Santa Fe, Self-organizatin, Stengers, Su Müziği, Türbülans, Varela, Yaratıcılık