21 09 2017
“Zaman kadar, dünün, bugünün, geleceğin, tüm zamanların ve hiçbir zamanın bu sonsuz dokusu kadar gizemli başka bir şey olmadığını kaç kez söylemişimdir kendi kendime” (There Are More Things, Kum Kitabı. 48). * * * “Yüzyıllar geçiyor ve yalnızca şimdiki zamanda oluyor her şey; havada, yerin ve denizin üzerinde sayısız insan var, ama gerçekte, olup biten […]
11 07 2017
Bu yazı, üçlemenin sonuncusu – ama sanırım iki ya da üç bölüm sürecek – ve önemli ölçüde Büyük Gerileme’den (Haz: Geiselberger, 2017) belli bir bağlamda yaptığım alıntılardan oluşuyor. Üçlemenin ikincisini Karl Polanyi ile bitirmiştim, yine onunla devam ediyorum: “Yüzyıl boyunca (on dokuzuncu yüzyıl) modern toplumun dinamiği çift yönlü bir hareket tarafından yönetildi: Piyasa sürekli gelişiyor, […]
3 01 2017
İstanbul Üniversitesi’nde “master” yaparken Sencer Divitçioğlu’ndan aldığımız “politik iktisat ve iktisadi düşünce tarihi” dersimiz son derece yüksek bir soyutlama düzeyinde geçiyordu. Hocamızın derdi, çok sonraları bir diğer hocamız Asaf Savaş Akat’la Cogito’nun Bahar 2001, 26. sayısında yaptığı röportajda belirttiği gibi, bilinmeyen şeyleri çözmek olduğu için, bir bakıma cevabı olmayan sorunları çözmeye çalışıyorduk. Ama biz tüm öğrenciler […]
1 10 2014
Şu sözle Peter Senge’ye aittir: “Çok erken bir çağdan başlayarak sorunları parçalara ayırmaya, dünyayı bölümlemeye alıştırılırız. Görünüşte bu, karmaşık ödevler ve konularla daha kolay baş edilmesini sağlar, ama bunun için gizli, anormal bir bedel öderiz. Eylemlerimizin sonuçlarını artık göremez oluruz; içimizdeki daha büyük bir bütüne bağlantı duygumuzu kaybederiz. Sonra ‘büyük resim’ çabasına girdiğimizde, zihnimizde parçaları […]
1 09 2014
Yapılan bir araştırmaya[1] göre tembellik hakkını kullanmakla çalışmak arasındaki tüketici (yurttaş) tavrını çok büyük oranda çok çalışıp çok kazanmaktan yana koyar. Çünkü çok çalışan er ya da geç iyi bir yaşantıya kavuşur. Günümüzde, daha iyi bir yaşantının anlamı, daha çok tüketmektir. Nitekim çok çalışanın er ya da geç iyi bir yaşantıya kavuşacağını ifade edenlerin oranı […]
26 08 2014
Hindistan’ı ziyaretinde Başbakan Indra Gandhi ile de uzun bir görüşme yapan Fritjof Capra fizik ile Doğu felsefesini bir potada eritmeye çalışan ilginç bir entelektüel ve düşünce insanı olup sistem teorisyenidir. Genellikle denge dışı durumlarla ilgilenir. Fritjof Capra’nın Tükçe’ye Yeni Düşünce [1] olarak çevrilen ve birçok önemli düşünürle yaptığı röportajları içeren Uncommon Wisdom [2] adlı kitabında, […]
5 02 2014
Yaklaşık 30 yıllık iş yaşamımda Batılı’larla olan ilişkilerimin toplumsal matrisin yatay, Türklerle olan ilişkilerimin ise dikey eksenine oturduğuna şahit oldum. Bunda değerli hocalarım İdris Küçükömer ile Sencer Divitçioğlu’nun katkılarıyla geliştirilen Batı toplumlarının feodal, Doğu toplumlarının ise despotik ve / veya Asya üretim tarzı bir formasyonun ürünü oldukları şeklindeki görüşün önemi büyüktür. Yani bu teoriye göre […]
7 07 2013
Beş yıl aradan sonra tekrar Hindistan’dayım; çok mutluyum. Beş yıl önce yine Fest Turizm ile Faruk Pekin öncülüğünde yaptığım ve Kuzey Hindistan’ı[1] kapsayan gezi, Yeni Delhi, Caypur, Agra, Kacuraho, Varanasi, Katmandu ve Dhulikel gibi yerleşim merkezlerindeki yaşam alanları ve tarihi yörelerde gerçekleşerek su gibi akmıştı. Bu kez Allahabad’ta Kumbh Mela Festivali’ni izlemek üzere Hindistan’dayım. Dünyanın […]
22 06 2013
Önce kısa bir ansiklopedik bilgiye ne dersiniz? Yaklaşık 60 yıllık bir cumhuriyet olan Hindistan[i] dünyanın en büyük demokrasisi olup bu süre içinde hiçbir askeri müdahaleye maruz kalmamıştır. Dünyada, çok kültürlü yapıya en iyi örnek teşkil eden Hindistan’da farklı din, etnik grup vb. sahip olan halklar birbirlerini içselleştirdikleri için barış içinde bir arada yaşamaktadırlar. […]
16 06 2013
Erkani Keyman’ı kaybettik. Onu ilk tanıdığımda 12 Eylül’ün gazabına uğramış bir 1402’lik olup üniversiteden atılmıştı. Doktorasını ABD’de Kolorado Üniversitesi’nde moleküler fizik üzerine yapmış olan Keyman sektörümüzün en sıra dışı insanlarından biriydi. Belki de dünyada böyle bir özgeçmişe sahip başka araştırmacı bulmak zordur Çeşitli üniversitelerde verdiği fizik derslerinin yanı sıra PİAR, DAP ve Diyalog’ta çalışmış, ESOMAR […]