17 04 2021
28 Mayıs 1962 tarihinde okullar kapanmadan kısa süre önce, yaza girerken güneşli ve pırıl pırıl bir gün çekilmiş tam kırk iki yıllık bir fotoğraf ve ben ilkokul birinci sınıfa gidiyorum. Ben nerede miyim? Sağda en arkada ayakta duruyorum. Yanımda sağdan sola doğru sıra arkadaşım Seval, yakın arkadaşlarımdan Melih, dans partnerim Mualla, İhsan, skeç arkadaşım Nursen, […]
1 04 2021
“Varlık Kairos’tur” Kairos’u, daha önce tüm zamanların kesişim kümesi olarak tanımlamıştım. http://bulentgundogmus.com/kairos-ask-ve-devrim-zamani/ Diğer bir tanım, tüm zamanların üst üste binmesi, alias, süperpoze olması şeklinde yapılabilir. Durumu matematikte sıkça kullanılan Venn diyagramlarıyla (şema ya da çemberleriyle) şöyle açıklamak mümkündür: Üç Venn diyagramı düşünebiliriz. İlki geçmişi, ikincisi şimdiyi, üçüncüsü ise geleceği ifade etsin. Bu üç diyagramın en […]
15 03 2021
2020 yılının başında tüm dünyayı etkisi altına alan pandemiyle birlikte dillere pelesenk olan bir ifade dolaşıyor: “Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak”. Diğer bir deyişle, “yeni normal”. Sanırım, Zeitgeist (Zamanın Ruhu) bu iki ifadede saklı. Daha çok Hegel’in kullandığı Zeitgeist Almanca olup tüm dillerde böyle kullanılır ve Türkçesi Zamanın Ruhu demektir. Zamanın Ruhu ile anlatılmak […]
7 03 2021
Şimdi anlatacaklarım mazide kalmış olmakla birlikte kalbimde bir yaradır. Evvel zaman içinde kalbur saman içinde simit satmak için ara sıra 106 Sokağa gelen yaşlı bir amca vardı. Mahallemize genellikle ilkbahar ya da yaz aylarında geldiğini sandığım bu amcayı, ince, zayıf, kısa boylu ve tam karınca ezmez bir tip olarak anımsıyorum. Adı Tahsin Aga’ydı. “Haydi simiiit. […]
17 02 2021
Perry Anderson Postmodernitenin Kökenleri’nde şöyle yazar: “Geçmişin nesneleri elimizin altında, istediğimiz an dokunabileceğimiz, kullanabileceğimiz uzaklıktadır; oysa postmodern şimdide, onlarla aramızda elektronik engel vardır: Bugün bizler, resim tararız, internette dolaşırız, görüntüyü dijitalleştiririz-hepsi de kaçınılmaz olarak, seyir kültürüne hükmeden oligopolilerin dolayımından geçen işlemlerdir” (Anderson, 2002: 147). İş, insanların hayatlarının çekirdeğidir ve öngörülebilir gelecekte böyle olmaya devam edecektir. […]
1 02 2021
John Holland’a göre karmaşık bir sistem için verilebilecek en iyi örnek tropik bir yağmur ormanıdır. Çünkü yağmur ormanları neredeyse sonsuz bir çeşitlilikte türlere ev sahipliği yaparlar: İnsan aynı türden ikinci bir ağaç görmeden yüzlerce adım atabilir, tek bir ağaçsa birbirinden farklı binlerce tür böcek barındırıyor olabilir. Bu türler arasındaki etkileşimler, örneğin asker karıncaların önlerine çıkan […]
3 01 2021
Sicim kuramının kâşiflerinden, öğrenciliğinde sıhhi tesisatçılık yapan fizikçi Leonard Susskind’in şu sözlerinden bir kitap yazılabilir: “James Joyce ‘Bay Mark’a üç kuark’ demiştir. Gell-Mann’sa ‘protona üç kuark, nötrona üç kuark ve mezona bir kuark ve bir karşı-kuark çifti’ demiştir. Yüksek enerji fiziğindeki terimlerin büyük bir bölümü sözcükler konusunda saplantılı olan Gell-Mann tarafından önerilmiştir: ‘kuark’, ‘acayip’, ‘kuantum […]
28 12 2020
Mircea Eliade Mitler, Rüyalar ve Gizemler’de şöyle yazar: “Mit (ilkel ve arkaik toplumlarda), kutsal bir tarihi, diğer bir deyişle, başlangıcın kutsal zamanında (‘O zamanda’), Büyük Zaman’ın şafağında gerçekleşen insanüstü bir vahyi anlatır… Başka bir deyişle, bir mit Zaman’ın başlangıcında vuku bulan şeyin doğru bir tarihidir ve insan davranışı için bir model oluşturur. Arkaik toplumun insanı, […]
2 12 2020
Leonardo da Vinci’yı anlamak konusundaki merakımı gidermeye devam ediyorum. Einstein ve Steve Jobs’un biyografisini yazan Walter Isaacson’un kitabı (2019: 519-524) bu konuda ilginç bilgiler sağlıyor. Dünyanın gelmiş geçmiş en meraklı insanlarından olan Leonardo da Vinci’den öğrendiklerimiz ve öğreneceklerimiz saymakla bitmez. Isaacson’un bu dâhinin yaşamından çıkardığı dersleri bazı ekleme ve ufak tefek değişikliklerle özetlemeye çalışmak istiyorum. […]
19 11 2020
P.C. Snow, birbirini kıyasıya eleştiren ve bir türlü anlaşamayan doğa bilimciler ile beşeri bilimcileri bir noktada birleştirmeye çalıştığı İki Kültür’de şöyle yazar: “İki konunun, iki disiplinin, iki kültürün – hatta en uçta, iki galaksinin – çarpışması yaratıcı şanslar doğurmalıdır. Zihinsel etkinliklerin tarihinde bazı büyük atılımlar bu şanslar sayesinde yapılabilmiştir” (2010: 106-107). Berkun Oya’nın Bir Başkadır’ı, […]
Theme created by thememotive.com. Powered by WordPress.org.