Şimdi
15 03 2021
bulentgundogmus | Deneme, Güncel |
2020 yılının başında tüm dünyayı etkisi altına alan pandemiyle birlikte dillere pelesenk olan bir ifade dolaşıyor: “Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak”. Diğer bir deyişle, “yeni normal”. Sanırım, Zeitgeist (Zamanın Ruhu) bu iki ifadede saklı. Daha çok Hegel’in kullandığı Zeitgeist Almanca olup tüm dillerde böyle kullanılır ve Türkçesi Zamanın Ruhu demektir. Zamanın Ruhu ile anlatılmak […]
Amir Aczel, An, apokaliptik, aşırı hız, aşırı teknoloji, Barnie Sanders, Daniel Bensaid, David Harvey, Devrim Zamanı, dijital, Distopik, dolanıklık, Dopdolu şimdi, egemen ideoloji, Ekim Devrimi, Fransız Devrimi, Gezi Direnişi, Giorgio Agamben, Hegel, hız, İdeoloji, Jetzt-Zeit, Kairolojik zaman, Kairos, Kapitalizm, Kronolojik zaman, Kronos, kuantum, Lenin, Mark Zuckerberg, Mars, Moda, Noam Chomsky, Pandemi, Paris Komünü, Şimdi, Srecko Horvat, teknoloji, Wall Street İşgali, Walter Benjamin, yeni normal, Zamanın Ruhu, Zeitgeist
17 02 2021
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel |
Perry Anderson Postmodernitenin Kökenleri’nde şöyle yazar: “Geçmişin nesneleri elimizin altında, istediğimiz an dokunabileceğimiz, kullanabileceğimiz uzaklıktadır; oysa postmodern şimdide, onlarla aramızda elektronik engel vardır: Bugün bizler, resim tararız, internette dolaşırız, görüntüyü dijitalleştiririz-hepsi de kaçınılmaz olarak, seyir kültürüne hükmeden oligopolilerin dolayımından geçen işlemlerdir” (Anderson, 2002: 147). İş, insanların hayatlarının çekirdeğidir ve öngörülebilir gelecekte böyle olmaya devam edecektir. […]
akışkan modernite, akışkanlık, Alvin Toffler, An, ânın tiranlığı, Artık değer, artık emek, boş zaman, burada, burjuvazi, çalışma, David Harvey, E.P. Thompson, ekonomik kriz, emek, Emek-Zaman, enformasyon teknolojileri, esnek brikim, Esnek Uzmanlaşma, esneklik, Eşzamanlılık, Fordizm, Franklin, gerekli emek, göreli artık değer, Grundrisse, gün, hız, iletişim, internet, iş, John Tomlinson, John Urry, Jonathan Crary, Kapital, Kapitalizm, kapitalizmin ruhu, Karl Marx, Karmaşık bağlantılılık, Kennedy, Kevin Robins, Kitle Üretimi, korona, küçük deste üretimi, Manuel Castells, Max Weber, mekan, mekanın zaman tarafından yok edilmesi, meta mübadelesi, modernizm, mutlak artık değer, orada, Paul Virilio, Perry Anderson, postmodernizm, prosumer, Richard Sennett, saat-zaman, Şimdi, sonsuz, Sonsuzluk, Stephen Kern, tüketim, üretim, Vakit Nakittir, verimlilik, Zaman, Zaman Mekan Sıkışması, zamansız zaman, Zygmunt Bauman
1 07 2020
bulentgundogmus | Araştırma, Deneme, Güncel |
Kapitalistleşme süreci, başka sonuçlarının yanı sıra, 1850’lerden sonra ulaştırma ve haberleşme olanaklarının metastas yaparcasına yayılmasına neden olmuştur. Karl Marx bu süreci “mekânın zaman tarafından yok edilmesi” ifadesiyle tanımlar. Marx’tan yaklaşık bir buçuk asır sonra, David Harvey, “zaman-mekân sıkışması” şeklinde kavramsallaştırdığı bu fenomeni, kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışının ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılması […]
Burada ve Orada, Covid-19, David Harvey, Kapitalizm, Karl Marx, Manuel Castells, Öteki, Paul Virilio, Richard Sennett, Şimdi, Zaman, Zaman-makan sıkışması, Zygmunt Bauman
15 06 2020
bulentgundogmus | Bilim |
Zamanda hep geriye bakarız. Bir buçuk metre uzaklıktaki bir insana baktığımızda onu olduğu haliyle değil, saniyenin beş milyarda biri saniye önceki haliyle görürüz. Çünkü ışığın bir buçuk metre seyahat etmesi bu kadar sürer. Aya baktığımızda, onun 1,3 saniye önceki halini görürüz. Dünyadan uzaklığı 149.597. 871 km olan güneşe baktığımızda ise onun 8,3 dakika önceki halini […]
Ay, Büyük Patlama, evren, Galaksi, Geçmiş, Görelilik, Güneş, Işık Hızı, James Gleick, Joyce Oates, Neil Turok, Richard Feynman, Richard Muller, Roger Penrose, Şimdi, Uzay, uzayzaman, Zaman
26 11 2018
bulentgundogmus | Deneme |
Giorgio Agamben Çıplaklıklar’da çağdaşlık dediğimiz özel zaman deneyimine örnek olarak modayı incelerken insanı yine zamanın girdabına sürükler (2017: 23-25). Şöyle ki, moda, akıp giden zamanın içine özel bir süreksizlik sokarak, bir şeyin (giysi olsun) moda olup olmamasına göre, zamanı böler. Gelgelelim, bu fasıla kronolojik zaman içinde nesnelleşip sabitlenemez, çünkü modanın “şimdi”si, stilistin kafasında şekillendiği, terziye […]
An, Aristoteles, Giorgio Agamben, Henüz değil-Artık değil, Kairos, Moda, Moda Zamanı, Şimdi, Zaman, Zamansallık
28 08 2018
bulentgundogmus | Bilim |
Sınırsız bir hayal gücüne sahip olan Einstein henüz 16 yaşındayken ışık hızıyla hareket eden bir gözlemciye, onun yanında hareket eden bir ışık demetinin nasıl görüneceğini merak etmiş ve yanıtını da kendisi vermişti: “Gözlemci, söz konusu ışık demetini hareket etmeden salınan (yani osile eden) bir elektromanyetik alan olarak algılayacaktır ve böylece herhangi bir dalga oluşumu meydana […]
Albert Einstein, An, Avatamsaka, Besso, Blok Evren, Chuang Tzu, D.T. Suzuki, dalga, Doğrusal, Doğu mistisizmi, Dört boyut, Dünya Çizgisi, Dünya Sistemi, Eşzamanlılık, evren, Fizik, foton, Fritjof Capra, Galaksi, Geçmiş, Gelecek, Genel Görelilik Kuramı, Göreli Zaman, Güneş, Hermann Minkowski, Isaac Newton, Işık, Işık Hızı, ışık dalgası, James Clerk Maxwell, James Gleick, John Banville, Jorge Luis Borges, Joyce Carol Oates, Kimera, Kozmoloji, Kütleçekimi, Lee Smolin, Luis de Broglie, Mutlak Dünya İlkesi, Mutlak Zaman, Öklid Uzayı, Özel Görelilik Kuramı, Richard Feynman, Roger Penrose, Sebep-sonuç, Şimdi, Tanrı'nın zamanı, Üç boyut, Uzay-zaman, yerçekimsel kuvvet, Yıldız, Zaman, Zaman Yanılsaması
6 02 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
“Kişinin bir dünyadaki ikizinin burun kıvırdığı yoldan gittiği bir başka dünya da vardır. Her birine bir yerküre düşecek şekilde kişinin varoluşu ikiye ayrılır, sonra bir ikinci, bir üçüncü defa, binlerce defa yollar çatallanır” (Blanqui, 2015: 82). Hugh Everett’in Kaotik Çılgın Dünyası Kuantum mekaniğinin 1920’lerin sonlarında ve 1930’ların başlarında Niels Bohr ve Werner Heisenberg tarafından geliştirilen […]
1001 Gece Masalları, Atom Altı Varlıklar, Aykut Çelebi, bifurcation, Borges, çatallanma, Çoklu Dünyalar Kuramı, Crease ve Goldhaber, Dallanma, Döngüsel Zaman, Erwin Schrödinger, Ficciones, Friedric Cramer, Friedrich Nietzsche, Fritjof Capra, Geçmiş, Gelecek, Hugh Everett, Ilya Prigogine, Italo Calvino, kaos, Kennet Breacher, Kopenhag Yorumu, Kuantum fiziği, Kum Kitabı, Louis - Auguste Blanqui, Max Planck Enstitüsü, Newton, Paralel Evrenler, Parçacık ve Dalga Fonksiyonu, Pascal, Pascal Küresi, Platon, Pythagoras, Rodrigo Quion Quirago, Schopenhauer, Şimdi, Süperpozisyon, The Creation and P.H. Gosse, Wikipedia, Willis Barnstone, Yolları Çatallanan Bahçe, Zaman
5 01 2018
bulentgundogmus | Deneme |
Immanuel Wallerstein, zamanın, kol saatimize bakarak her an ölçebildiğimiz için kesin göründüğünden başlayarak yaptığı bir değerlendirmenin sonunda, hepimizin şimdide yaşadığımızı, ama şimdiki zamanın ortaya çıktığı nanosaniye içinde ele geçirilemez biçimde yitip gittiğini ifade ederek, ondan (zamandan) daha belirsiz bir şey olmadığını ifade eder (2013: 7). Marc Bloch’da kendi sorar, kendi yanıtlar: “Gerçekten şimdiki zaman nedir? […]
"Bing Bang", An, Augustinus, belirsizlik, Geçmiş, Gelecek, Ilya Prigogine, Immanuel Wallerstein, Kararsızlık, Kesinlik, Marc Bloch, Nanosaniye, Şimdi, Sonsuzlık, Süre, Zaman, Zamanın Belirsizlikleri
25 11 2017
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel |
David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]
"Emek, 1848 Devrimleri, Arap Baharı, Artı değer, David Harvey, Değer, Değişim Değeri, Descartes, Doğrusal zaman, Döngüsel Zaman, Einstein, Emeğin üretkenliği, Emeğin yeniden üretimi, Emeğin yoğunluğu, Emek değer, Emek gücü, Emek-Zaman, Eşzamanlılık, Gelecek, Gezi Parkı Direnişi, Göreli artı değer, Göreli mekân- zaman, Göreli Zaman, Grundrisse, İlişkisel mekân - zaman, İlişkisel Zaman, Kapital, Karşı-değer, kelebek etkisi, Kullanım Değeri, Marx, mekan, Mutlak artı değer, Mutlak mekân - zaman, Mutlak Zaman, Neils Bohr, Newton, Öklid Geometrisi, Organik zaman, Sarmal zaman, Sermaye, Sermaye Birikimi, Sermayenin Değerlenmesi, Sermayenin devir hızı, Sermayenin Gerçekleşmesi, Sermayenin yeniden üretimi, Şimdi, Somut emek, Soyut emek, Zaman, Zaman Mekan Sıkışması, Zamanın fethi, Zamansallık
9 11 2017
bulentgundogmus | Deneme |
Borges 1980 yılında MIT’de yaptığı bir söyleşide, dinleyicilerden fizikçi Kennet Breacher, üstada, karmaşıklıkla ilgili uzun bir açıklama yaparak dünya görüşünü sorar. Breacher’in uzun açıklaması, fizikçilerin karmaşık olaylar dünyasını birkaç ilkeye indirgemek, Borges’inki ise tam tersine, evrenin muazzam karmaşıklığını kanıtlamaya çalışarak fizikçilerin karmaşıklığı çözme çabalarını boşa çıkarmak olduğu şeklindedir. Borges dünya görüşünü şöyle açıklar: “Bence dünya […]
Alef, Barnstone, Geçmiş, Gelecek, Jorge Luis Borges, kaos, karmaşıklık, Kum Kitabı, Öteki, Rüya, Şimdi, Sonsuzluk, Zaman