düzen
16 05 2019
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Bir süre önce paylaştığım kaos, karmaşıklık ve kuantum kapsamındaki kaynakçaya kozmolojiyi de ekledim. Aslında, yukarıda andığım dört konudan her biri başlı başına birer disiplin, hatta her biri kendi içinde dallanıp budaklanıyor. Ancak benim derdim, disiplinlerarası bir kaynakça oluşturmak olduğu için bu yolu seçtim. Nihai amacım ise doğa bilimleriyle beşeri bilimleri birleştirmeye çalışarak toplumu daha iyi […]
antimadde, Atomaltı parçacıklar, Beşeri Bilimler, Biyoloji, Büyük Patlama, Disiplinlerarasılık, Doğa Bilimleri, düzen, Enformasyon, entropi, evren, Fizik, Fraktallaşma, Galaksiler, gezegenler, Görelilik, Hareket yasaları, kaos, Kara delikler, karmaşıklık, Kendi kendine organize olan sistemler, Kozmoloji, kuantum, Kuantum dalgalar, kuantum mekaniği, Kunatum kütleçekimi, Kütleçekimi, Matematik, Sistem Teorisi, Sonsuzluk, Uzay-zaman, yıldızlar, Zaman
29 05 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
“İki konunun, iki disiplinin, iki kültürün – hatta en uçta, iki galaksinin – çarpışması yaratıcı şanslar doğurmalıdır. Zihinsel etkinliklerin tarihinde bazı büyük atılımlar bu şanslar sayesinde yapılabilmiştir” (Snow, 2010: 107). İktisat ile Felsefe Arasında İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken, aynı zamanda şair olan psikoloji hocamız Nahit Ulvi Akgün, bir gün, “Matematik çalışırken sıkılırsanız tarihe, psikoloji çalışırken […]
Andrew Abbott, Antropoloji, Beşeri Bilimler, Beşeri Kültür, Bilim, Bilimsel Kültür, Biyoloji, Cambridge, çatallanma, Cavendish Laboratuvarı, Collini, Darülfünun, Dickens, Disiplinlerarasılık, Doğa Bilimleri, düzen, Edebiyat, Ekonomi Politik, Elizabeth Çağı, Entelektüel, entropi, Felsefe, Fen Bilimleri, Fizik, Fraktallaşma, Geleneksel Kültür, Gulbenkian Komisyonu, Güler Sabancı, Hegel, Hukuk, İdris Küçükömer, İki Kültür, İktisat, İktisat Fakültesi, İstanbul Üniversitesi, İzmir Atatürk Lisesi, kaos, karmaşıklık, Kendi Kendine Örgütlenme, kültür, Matematik, Mehmet Ali Aybar, Montesquieu, Nahit Ulvi Akgün, Newton, P.C Snow, Prigogine, Psikolog, Psikoloji, Richard Honig, Richard Lee, Rousseau, Rutherford, Sabancı Üniversitesi, Santa Fe, Sencer Divitçioğlu, Shakespeare, Sosyal Bilimler, Sosyoloji, Teoloji, Termodinamiğin ikinci yasası, TİP, Tosun Terzioğlu, Wallerstein
25 01 2018
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Ian Hacking’e göre “Yirminci yüzyıl fiziğinin en belirleyici kavramsal olayı dünyanın deterministik – belirlenimci – olmadığının keşfidir. Uzun süre metafiziğin kalesi olan nedensellik devrilmiş ya da hiç olmazsa sarsılmıştır: Geçmiş gelecekte ne olacağını tam olarak belirleyemez….Şans için bir yer açılmıştı” (Hacking, 2005: 13). Bilindiği gibi determinizm – belirlenimcilik – uzun süredir temel bilimsel program olarak […]
Ağ metaforu, Albert Einstein, Alexander Pope, Atom Altı Varlıklar, Belirsizlik İlkesi, Biyoloji, Bütünsellik, Çevrebilim, Charles Darwin, Descartes, Dışlama İlkesi, Doğa Yasaları, düzen, Ekosistem, Elektrodinamik, Evrim kuramı, Fizik, Fritjof Capra, Gaia Kuramı, Görecelik Kuramı, Ian Hacking, Ilya Prigogine, Isaac Newton, James Clark Maxwell, James Gleick, kaos, karmaşıklık, Kartezyen Düşünce, Kesinlik, Kırılma Yasası, Klasik Fizik, Kuantum fiziği, Kütle Çekimi, Kütle Çekimi Yasası, Leonardo da Vinci, Makine metaforu, Matematik, Max Planck, Michael Faraday, Mutlak Mekan, Mutlak Zaman, Newton, Niels Bohr, Olasılık, Planck Sabiti, Sistem Düşüncesi, Termodinamiğin 1. Yasası, Termodinamiğin 2. Yasası, Werner Heisenberg, William Blake, Wolfgang o Goethe, Wolfgang Pauli
8 09 2017
bulentgundogmus | Deneme |
Michel Foucault Kelimeler ve Şeyler’in önsözüne şöyle başlar: “Bu kitabın doğum yeri, Borges’in bir metninin içindedir. Okunduğunda, düzene sokulmuş tüm yüzeyleri ve varlıkların kaynaşmasını bizim için yatıştıran tüm düzlemleri sarsalayarak, bizim bin yıllık Aynı ve Başka uygulamamızı şirazesinden çıkararak ve onu uzun süre boyunca kaygılara sevk ederek, tüm düşünce alışkanlıklarını – bizimkileri: bizim çağımız ve […]
belirme, Borges, Çin, Çin ansiklopedisi, düzen, Eco, Foucault, Genç Bir Romancının İtirafları, John Wilkins'in Analitik Dili, kaos, karmaşıklık, Kelimeler ve Şeyler, Selected Non-Fiction, Ütopya
1 06 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
M.Ö 8.yüzyılda yaşayan Yunanlı filozof Hesiodos, kozmik temalı eseri Thegony’de “…her şeyden önce kaos vardı” der. Her şey (düzen) ondan sonra oluşur. Edgar Morin’e göre yapay mekanizmalarda düzensizlik, gürültü ve hataya dair ne varsa sistemin entropisini arttırarak bozulmasına ve düzensizleşmesine neden olur. Yaşayan organizma ise düzensizliğe, gürültüye, hataya rağmen, onlarla birlikte işler. Bu kavramlar mutlaka […]
Ana akıntı, Autopoiesis, Bedava Düzen, Canlı sistemler, CAS, Cramer, Csikzentmihalyi, Dağılmaya yatkın yapılar, Dallanma, denge, Dissipative Structure, düzen, entropi, Escher, Eşitsiz Gelir Bölüşümü, Fraktal, Fraktal Çeker, geribesleme, Gürültü, Hata, Hendel, Hesiodos, John Holland, Kaldıraç Noktası, kaos, Kaos Eşiği, karmaşıklık, Kauffman, Kendi kendini üretme, Kendi kendini uyarlayan karmaşık sistemler, Leonardo, Maradona, Maturana, Morin, Özerk Etken, Prigogine, Santa Fe, Self-organizatin, Stengers, Su Müziği, Türbülans, Varela, Yaratıcılık
23 05 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Alışılmış boyutlardan bakarsak, basit ve düzenliden karmaşık ve düzensize doğru yol alıyoruz. Her biri kendi serbestlik derecesine sahip, sonsuz boyutlarda, hareketli, birbirini etkileyen değişken var. Her şeyin birbirine değdiği[i] ve sınırların puslu olduğu [ii] bir dünyada yaşadığımız için olayları konumlamak oldukça zor. Üstelik dinamik ve doğrusal olmadıkları için çözülemiyorlar. Simülasyonların kısıtları ise hayli çok görünüyor. […]
A. Necdet Sezer, Bach, Borges, Bütüncül, Dilbilim, düzen, Ecevit, entropi, Escher, Escher'in Karıncaları, Gösterge bilim, holistik, kaos, karmaşıklık, kelebek etkisi, Koska, Leonardo da Vinci, Lorenz, M.I.T, Moebius'un Kuşakçığı, Morin, Normal dağılım, Segmentasyon, semiyotik, Türbülans
31 12 2014
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Doğruyu söylemek gerekirse, Polonya asıllı ünlü sosyolog Zygmunt Bauman’ın ölüm ve yaşam hakkında ilginç görüşler öne sürdüğü Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri adlı eserinde genellikle karamsar olan Schopenhaur’dan aktardığı aşağıdaki sözlerle başlamak istemezdim. Ama okuyunca anlaşılacağı üzere, ilk bakışta kulağa hoş gelmese de, günlük yaşamımızdan bildiğimiz gibi gerçeklik payı hayli yüksek olan sözler oldukça […]
"ad infinutum", Algılanan zaman, An, Battram, Bauman, belirme, Buluş, Bütüncül, Bütünleşik, düzen, Eliot, entropi, Etnografi, Fiziki zaman, Geçmiş, Gelecek, Geri dönüşsüzlük, kaos, Kapitalizm, karmaşıklık, kuantum, Marx, Popper, Santa Fe, Schopenhauer, Sennet, Şimdi, Tersinmezlik, Zaman, Zohar
18 12 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken, psikoloji hocamız Nahit Ulvi Akgün’dü. Aynı zamanda Varlık’ta şiirleri de çıkan Akgün, bir gün, “Matematik çalışırken sıkılırsanız tarihe; psikoloji çalışırken sıkılırsanız fiziğe geçin” demişti. Sevgili hocamın ne demek istediğini şimdi daha iyi anlıyorum; örtük de olsa bize disiplinlerin kardeş olduğunu fısıldıyordu ve insan beyni hepsini aynı anda kavrayabilirdi. Öyle anlaşılıyor ki, […]
Akat, Akgün, Althusser, Artık değer, Aybar, Cogito, Değer ve Bölüşüm, Disiplinlerarası işbirliği, Divitçioğlu, düzen, Gulbenkian Komisyonu, Hegel, İktisat, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, İstatistik, İzmir Atatürk Lisesi, kaos, Makro İktisat, Maliye, Marx, Marxist Dönüşüm Sorunu, McModel, Mikroiktisat, Milli gelir, Montesquieu, Rousseau, Sabancı Üniversitesi, Santa Fe, Terzioğlu, Toplum ve Bilim, Türk Sosyalizmi, Varlık
20 11 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Biliniyor, dünya bir tiyatro (oyun) sahnesi, bizler de oyuncuyuz; bazen araştırmacı da diyorlar. Bu nedenle çoğumuzun bildiği bir iskambil oyunu ile başlamak yerinde olacak. Kastet diye bir oyun var; hem King’ e, hem de 51’ e benziyor; ancak bu iki oyundan çok önemli bir farkı var ve insanın analiz ve sentez yeteneğini geliştiriyor. Farkı şu: […]
Araştırmacı, çatallanma, Cramer, düzen, kaos, karmaşıklık, kuantum, Prigogine, Shrödinger'in Kedisi, Sistem Teorisi, Trend
13 11 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Dünyada kimse tek başına değildir. Başkaları için hiçbir eylem sonuçsuz değildir. Dinamik sistemlerde, bir sürecin sonucunun başlangıç koşullarına duyarlı olması kaos teorisinin ilkesidir. Fraktallar, kendilerini farklı ölçülerde tekrarlayan motiflerdir. Başka bir deyişle fraktalı, her bir parçası bütünün yansıması olan desen ya da şekil olarak tanımlayabiliriz. Fraktal sistemin özgünlüğü bir temel motifin bütün sistemin yapısını kararlaştırmasıdır.Temel […]
çatallanma, Çavuşesku, Dallanma, Dönüm Noktası, Dubner, düzen, Fraktal, Fraktallaşma, geribesleme, Gladwell, Hudson, Hush Puppies, kaos, kelebek etkisi, Kıvılcım Anı, Lewitt, Mandelbrot, Marx, New York, Norma Mc Corvey, Romanya, Tipping Point, tuhaf çeker