12 10 2014
Stephen Kern Zaman ve Uzam Kültürü ’nde[1] ressam ve yazarların deneyimlerinin boyutlarını yeniden üretirken çeşitli zorluklarla karşılaştıklarını öne sürer. Örneğin tek bir an ile sınırlı olan ressamlar nesnelerin zamandaki görünümlerini resmederlerken çoklu perspektif kullanmışlardır ki, en önemli temsilcisi – her ne kadar ilk kullanıcısı (resimde Kübizm) Paul Cézanne olmakla birlikte – Pablo Picasso’dur. Bir dizi […]
1 10 2014
Şu sözle Peter Senge’ye aittir: “Çok erken bir çağdan başlayarak sorunları parçalara ayırmaya, dünyayı bölümlemeye alıştırılırız. Görünüşte bu, karmaşık ödevler ve konularla daha kolay baş edilmesini sağlar, ama bunun için gizli, anormal bir bedel öderiz. Eylemlerimizin sonuçlarını artık göremez oluruz; içimizdeki daha büyük bir bütüne bağlantı duygumuzu kaybederiz. Sonra ‘büyük resim’ çabasına girdiğimizde, zihnimizde parçaları […]
28 09 2014
Bu yılın başından beri okuduğum kitapların bir listesini yaptım ve hayli verimli bir dönem geçirdiğimi gördüm. Önce romanlardan başlamalıyım. Kuşkusuz profesyonel bir roman okuyucusu, aynı anlama gelmek üzere edebiyat eleştirmeni değilim. Esas olarak dilimi ve hayal gücümü geliştirmek için okumaya çalışıyorum. Bir de profesyonel bir araştırmacı olarak araştırma ile edebiyat arasında bir ilişki kurulabilir mi […]
1 09 2014
Yapılan bir araştırmaya[1] göre tembellik hakkını kullanmakla çalışmak arasındaki tüketici (yurttaş) tavrını çok büyük oranda çok çalışıp çok kazanmaktan yana koyar. Çünkü çok çalışan er ya da geç iyi bir yaşantıya kavuşur. Günümüzde, daha iyi bir yaşantının anlamı, daha çok tüketmektir. Nitekim çok çalışanın er ya da geç iyi bir yaşantıya kavuşacağını ifade edenlerin oranı […]
26 08 2014
Hindistan’ı ziyaretinde Başbakan Indra Gandhi ile de uzun bir görüşme yapan Fritjof Capra fizik ile Doğu felsefesini bir potada eritmeye çalışan ilginç bir entelektüel ve düşünce insanı olup sistem teorisyenidir. Genellikle denge dışı durumlarla ilgilenir. Fritjof Capra’nın Tükçe’ye Yeni Düşünce [1] olarak çevrilen ve birçok önemli düşünürle yaptığı röportajları içeren Uncommon Wisdom [2] adlı kitabında, […]
1 08 2014
Bayramdan önceki birkaç gün ile bayramın son gününü saymazsak – ki, kâbus olduğuna şahidim – şu günlerde İstanbul’da akan bir trafik ile karşı karşıyayız ve bu herkesin dudaklarında bir tebessüm vesilesi oluyor. Arabamızla hemen her yere rahatlıkla ve istediğimiz zamanda varmak gibi bir mutluluk yaşıyoruz – tabii, işe gidiş ve iş çıkış saatleri hariç. Ben […]
25 06 2014
Güzel İzmir yazımı okuyanlar hatırlayacaklardır, 28 Mayıs – 1 Haziran 2014 tarihleri arasında kısa bir tatil için İzmir’deydim. Büyük Efes Oteli’nin kahvaltı salonunda, elimde tabağımla eşimin oturduğu yeri ararken aniden önümde Ekmeleddin İhsanoğlu belirmez mi? Son derece nazik bir biçimde yönünü değiştirdi ve yoluna devam etti. Ben de eşimi budum ve masama oturdum. Aklımda, İslam […]
11 06 2014
19. yüzyılı 1789-1914, 20. yüzyılı ise 1914-1991 zaman dilimleri içinde analiz eden ünlü iktisat tarihçisi Eric Hobsbawm’a göre 19. yüzyıl “uzun”, 20. yüzyıl ise “kısa“ sürmüştür. Hobsbawm, 19. yüzyılı; Devrim Çağı (1789-1848), Sermaye Çağı (1848-1875), ve İmparatorluk Çağı (1875-1914), 20. yüzyılı ise Aşırılıklar Çağı (1914-1991) olarak isimlendirip dilimlendirmekte bu konuda yazdığı kitaplara da aynı isimleri […]
2 06 2014
“…insanlık tarihi sanki her şey insanlığın nihai hedefi olarak uygar toplumları işaret ediyormuş gibi, düz bir çizgi doğrultusunda ilerlememiştir. Tam tersine, her çatallanmada farklı kararlı haller mümkün olmuştur; bu haller gerçeklik kazandıklarında da bir arada ve birbirleriyle etkileşim içinde bulunmuşlardır.” Bu sözler Çizgisel Olmayan Tarih ‘in yazarı Manuel De Landa’ya ait. Aşağıdaki şekil Ervin Laszlo’nun […]
7 05 2014
“Son zamanlardaki en büyük değişiklik, dünyanın altsistemlerinden biri olan ekonominin, sistemin tümüne, yani çevreküreye nazaran çok daha hızlı büyümesi oldu…Ekonomi ölçeği dünya ölçeğine yaklaştıkça, ekonomi de dünyanın işleyişinin fiziksel mekanizmalarına uymak zorunda kalacak. Bu davranış tarzı ‘kararlı durum’un ta kendisi. Yani topyekûn niceliksel büyümeye değil niteliksel gelişmeye izin veren bir sistem. Büyüme aynı şeylerden biraz […]