karmaşıklık
1 06 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
M.Ö 8.yüzyılda yaşayan Yunanlı filozof Hesiodos, kozmik temalı eseri Thegony’de “…her şeyden önce kaos vardı” der. Her şey (düzen) ondan sonra oluşur. Edgar Morin’e göre yapay mekanizmalarda düzensizlik, gürültü ve hataya dair ne varsa sistemin entropisini arttırarak bozulmasına ve düzensizleşmesine neden olur. Yaşayan organizma ise düzensizliğe, gürültüye, hataya rağmen, onlarla birlikte işler. Bu kavramlar mutlaka […]
Ana akıntı, Autopoiesis, Bedava Düzen, Canlı sistemler, CAS, Cramer, Csikzentmihalyi, Dağılmaya yatkın yapılar, Dallanma, denge, Dissipative Structure, düzen, entropi, Escher, Eşitsiz Gelir Bölüşümü, Fraktal, Fraktal Çeker, geribesleme, Gürültü, Hata, Hendel, Hesiodos, John Holland, Kaldıraç Noktası, kaos, Kaos Eşiği, karmaşıklık, Kauffman, Kendi kendini üretme, Kendi kendini uyarlayan karmaşık sistemler, Leonardo, Maradona, Maturana, Morin, Özerk Etken, Prigogine, Santa Fe, Self-organizatin, Stengers, Su Müziği, Türbülans, Varela, Yaratıcılık
23 05 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Alışılmış boyutlardan bakarsak, basit ve düzenliden karmaşık ve düzensize doğru yol alıyoruz. Her biri kendi serbestlik derecesine sahip, sonsuz boyutlarda, hareketli, birbirini etkileyen değişken var. Her şeyin birbirine değdiği[i] ve sınırların puslu olduğu [ii] bir dünyada yaşadığımız için olayları konumlamak oldukça zor. Üstelik dinamik ve doğrusal olmadıkları için çözülemiyorlar. Simülasyonların kısıtları ise hayli çok görünüyor. […]
A. Necdet Sezer, Bach, Borges, Bütüncül, Dilbilim, düzen, Ecevit, entropi, Escher, Escher'in Karıncaları, Gösterge bilim, holistik, kaos, karmaşıklık, kelebek etkisi, Koska, Leonardo da Vinci, Lorenz, M.I.T, Moebius'un Kuşakçığı, Morin, Normal dağılım, Segmentasyon, semiyotik, Türbülans
31 12 2014
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Doğruyu söylemek gerekirse, Polonya asıllı ünlü sosyolog Zygmunt Bauman’ın ölüm ve yaşam hakkında ilginç görüşler öne sürdüğü Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri adlı eserinde genellikle karamsar olan Schopenhaur’dan aktardığı aşağıdaki sözlerle başlamak istemezdim. Ama okuyunca anlaşılacağı üzere, ilk bakışta kulağa hoş gelmese de, günlük yaşamımızdan bildiğimiz gibi gerçeklik payı hayli yüksek olan sözler oldukça […]
"ad infinutum", Algılanan zaman, An, Battram, Bauman, belirme, Buluş, Bütüncül, Bütünleşik, düzen, Eliot, entropi, Etnografi, Fiziki zaman, Geçmiş, Gelecek, Geri dönüşsüzlük, kaos, Kapitalizm, karmaşıklık, kuantum, Marx, Popper, Santa Fe, Schopenhauer, Sennet, Şimdi, Tersinmezlik, Zaman, Zohar
3 12 2014
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Berkeley’den kuantum fizikçisi Fritjof Capra’nın Roma Üniversitesi’nden biyokimya profesörü Pier Luigi Luisi ile birlikte yazıp Şilili biyolog, filozof ve sinirbilimci müteveffa Francisco Varela’ya ithaf ettikleri The Systems View of Life [1] adlı kitapları yaşama sistemik ve derin bir bakış sergiliyor. Yazarlara göre 21. yüzyılın, enerji, çevre, iklim değişikliği, gıda ve finans güvenliği gibi ana sorunları […]
Ağ toplumu, Altın oran, attractor, Autopoiesis, Aydınlanma, Bacon, belirme, Bilimsel Devrim, Bohr, Capra, Castells, Darwin, Descartes, Disiplinlerarası işbirliği, DNA, Einstein, Ekosistem, emerge, Endüstri toplumu, Enformasyon Teorisi, Enformasyon toplumu, entropi, Epistemik, Epistemoloji, Evrim teorisi, feesback, Fibonacci sayıları, Fraktal, Gaia hipotezi, geribesleme, Gestalt, Giddens, Haritalama, Heisenberg, İlişki, Kalitatif, Kantitatif, kaos, karmaşıklık, Kartezyen, kelebek etkisi, Kepler, Keynes, Konfüçyüs, Kopernik, kuantum, Locke, Lovelock, Luigi Luisi, Marx, Maturana, Mekanik dünya görüşü, Mill, Nesne, Newton, Nicel, Nitel, Ölçümleme, Parça ve bütün, Planck, Prigogine, Qian, Schrödinger, Self-organizaton, self-similarity, sibernetik, Sistemik Düşünce, Smith, Süreç, termodimaik, Varela, Weber, Yaklaşık bilgi, Yapı, Yaşamın desen, Zenon paradoksu
25 11 2014
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Kuantum fizikçisi Fritjof Capra’nın Leonardo da Vinci merakı devam ediyor. 2007 yılında yazdığı ve Türkçe’ye 2009 yılında Da Vinci’nin Bilimi [1] adıyla çevrilen The Science of Leonardo’dan sonra 2013 yılında yazdığı Learning from Leonardo [2] adlı kitabı, bu parlak sanatçı, bilim adamı, mühendis, matematikçi, mimar, mucit ve hatta müzisyen olan dahi ve eserleri hakkında sabırla […]
Ağ, Anafor, Anatomi, Anna Suh, Atomist, Bacon, Berkeley, Botanik, Bütüncül, Capra, Center for Ecoliteracy, Değişim, Deneysel, Desen, Einstein, Ekolojik, Floransa, Freud, Genetik, Gestalt, Girdap, Goethe, holistik, Hücre, Kaliforniya, kaos, Kararlı Hal, Kararlılık, karmaşıklık, Kenneth Clark, Kenneth Keele, La Joconde, Leda ve Kuğu, Leonardo da Vinci, Lisa del Giocondo, Londra, Louvre Müzesi, Makrokozmoz, Martin Kemp, Matrix, Mekanistik, Michelangelo, Mikrokozmoz, Mona Lisa, Mozart, Mühendislik, Network, Newton, Nöroloji, Organizmik, Paris, Pattern, Platon, Psikoloji, Rafael, Roma, rönesans, Sentez, Shakesperare, Sistem Teorisi, Sistemik Düşünce, Stanford, Tümevarım, Türbülans, Uffizi Müzesi, Viyana, Vizyon, Yaşamın Kökeni, Zeus
1 10 2014
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Güncel |
Şu sözle Peter Senge’ye aittir: “Çok erken bir çağdan başlayarak sorunları parçalara ayırmaya, dünyayı bölümlemeye alıştırılırız. Görünüşte bu, karmaşık ödevler ve konularla daha kolay baş edilmesini sağlar, ama bunun için gizli, anormal bir bedel öderiz. Eylemlerimizin sonuçlarını artık göremez oluruz; içimizdeki daha büyük bir bütüne bağlantı duygumuzu kaybederiz. Sonra ‘büyük resim’ çabasına girdiğimizde, zihnimizde parçaları […]
belirme, Bohm, Borges, British Telecom, Bütüncül, CAS, çatallanma, Citibank, Comlex Adaptive Systems, Dallanma, Emergence, entropi, Fraktal, Fuzzy logic, Gawande, Genel Teori, geribesleme, Hindistan, holistik, kaos, Kaos Noktası, Karmaşık Uyarlanan Sistemler, karmaşıklık, Kendi Kendine Örgütlenme, Keynes, LSE, Newton, Organizasyon, Popper, puslu mantık, Sante Fe Enstitüsü, semiyotik, Senge, Shell, Termodinamik, The Complex Group, Üstel Artışlar, Yanlışlamak
21 05 2014
bulentgundogmus | Bilim, Güncel |
"Biz burada doğanın dengesini bozuyoruz. Bir şeyler koparıp alıyoruz ondan. Tabiri caizse doğanın ciğerini söküyoruz. O da zaman zaman tepki gösteriyor bize. Kopardığımız her taşın, söktüğümüz her kömürün yerini bir şeyle desteklemeliyiz. Yoksa can alarak karşılık verir bize doğa." Bu sözler, 19 Mayıs 2014 tarihli Hürriyet Gazetesi'nin Kelebek Eki'ndeki Cengiz Semercioğlu'nun köşesinden alınmıştır ve Soma'daki maden faciasından 6 […]
Capra, Çıkış, Çöküş, Da Vinci, Doğayla diyalog, Gell Mann, geribesleme, Hacking, kaos, Kaos Noktası, karmaşıklık, Keşif süreci, Kuhn, Laszlo, Makrokozmos, Mikokozmos, Morin, Moscovici, paradigma, Prigogine, Santa Fe, Soma Maden Faciası, Stengers, Waldrop
20 11 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Biliniyor, dünya bir tiyatro (oyun) sahnesi, bizler de oyuncuyuz; bazen araştırmacı da diyorlar. Bu nedenle çoğumuzun bildiği bir iskambil oyunu ile başlamak yerinde olacak. Kastet diye bir oyun var; hem King’ e, hem de 51’ e benziyor; ancak bu iki oyundan çok önemli bir farkı var ve insanın analiz ve sentez yeteneğini geliştiriyor. Farkı şu: […]
Araştırmacı, çatallanma, Cramer, düzen, kaos, karmaşıklık, kuantum, Prigogine, Shrödinger'in Kedisi, Sistem Teorisi, Trend
14 08 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Dünyaya, Dünya Bankası’nın sağladığı olanaklarla kuşbakışı bakabilen Oktay Yenal, Ulusların Zenginliği ve Uygarlığı – Eğitim Boyutu [1] isimli ilginç kitabının Uygarlık, Kitap ve Üniversite bölümüne Bertrand Russell’den yaptığı bir hoş bir alıntıyla başlıyordu: “Uygarlığın birinci şartı ve ölçüsü, belki en anlamlı tanımı ile ileriye yönelik düşünce (forethought) niteliğidir.” Bu, ancak ve ancak eğitimle sağlanan bir […]
Antropo-Etik, belirsizlik, Darülfünun, Eğitim, Fatih, Gezegensel Çağ, Hegel, İ.T.Ü., İ.Ü., Kanuni, karmaşıklık, Morin, Prigogine, Russell, Yenal
9 07 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Güncel |
A.B.D’li ünlü aktivist, dilbilimci ve düşünür Noam Chomsky de "çapulcu olduğunu" ilan ettiğine göre “sans culottes” dan çapulculara.[i] uzanan yol kısa olmalıydı. Ben de bu yolu tutmuş, Serge Moskovici'nin sözleri aklımda metroda gidiyordum: “Bütün veriler, insani olmayan bir doğa ve doğal olmayan bir insan anlayışına son vermeye zorluyor bizi.”[ii] Metronun Taksim durağında indiğimde alkışlarla karşılanmıştım. […]
attractor, belirme, bifurcation, Black Swan, Butterfly Effect, Can Yücel, Capra, ÇARŞI, çatallanma, Chomsky, Cramer, Dallanma, De Landa, düzen, Emergence, feedback, geribesleme, Gezi Parkı, Hesiodos, Hofstadter, kaos, karmaşıklık, kelebek etkisi, Kendinden organize, Lorenz, Mitchell, Morin, Moskovici, Öngörülemez, sans culottes, Self-organizatin, siyah kuğu, Strange Attractor, Taleb, Thegony, tuhaf çeker