denge
4 09 2022
bulentgundogmus | Deneme, Genel, Güncel |
2014 yılındaki bir yazımda Norveç fiyortlarının, deprem büyüklüklerinin, şehirlerin gelişmesinin ve trafikteki sıkışıklıkların fraktal bir özellik gösterdiğini yazmıştım: http://bulentgundogmus.com/trafik-meselesi/. 1980’lerin ikinci yarısında kaosun eşiğindeki sistemlerin karmaşık davranışına merak saran Danimarka asıllı Amerikalı fizikçi Per Bak’ta bu konuları açıklamak için kavramsal bir çerçeve çizmeye çalışırken “kum yığını” diyebileceğimiz bir model geliştirir ve adını da “kendi kendini […]
başlangıç durumuna hassas bağlılık, çatallanma, denge, Fraktallaşma, Gribbin, kaos, kelebek etkisi, Kendi kendini düzenleyen kritiklik, Kritik eşik, kum yığını, Per Bak
1 02 2021
bulentgundogmus | Bilim, Deneme |
John Holland’a göre karmaşık bir sistem için verilebilecek en iyi örnek tropik bir yağmur ormanıdır. Çünkü yağmur ormanları neredeyse sonsuz bir çeşitlilikte türlere ev sahipliği yaparlar: İnsan aynı türden ikinci bir ağaç görmeden yüzlerce adım atabilir, tek bir ağaçsa birbirinden farklı binlerce tür böcek barındırıyor olabilir. Bu türler arasındaki etkileşimler, örneğin asker karıncaların önlerine çıkan […]
Autopoiesis, bağışıklık sistemi, balance, başlangıç durumuna hassas bağlılık, belirme, bifurcation, Black Swan, Butterfly Effect, Capra, çatallanma, chaos, chaotic behavior, complex adaptive systems, complexity, denge, emerge, fat tail, feedback, Feldman, fractal, Fraktal, Franks, geribildirim, Gribbin, Holland, kaos, Karmaşık Uyarlanan Sistemler, karmaşıklık, Kauffman, kelebek etksi, kendi kendine düzenlenme, kendi kendini düzenleme, kendi kendini var etme, kolektif akıl, küçük değişiklikler büyük fark yaratır, Mandelbrot, Maturana ve Varela, Mitchell, Self-organization, self-similarity, sensitive dependence on initial condition, şişman kuyruk, sistem, siyah kuğu, süper organizma, Taleb
21 03 2020
bulentgundogmus | Bilim |
“…insanlık tarihi sanki her şey insanlığın nihai hedefi olarak uygar toplumları işaret ediyormuş gibi, düz bir çizgi doğrultusunda ilerlememiştir. Tam tersine, her çatallanmada farklı kararlı haller mümkün olmuştur; bu haller gerçeklik kazandıklarında da bir arada ve birbirleriyle etkileşim içinde bulunmuşlardır.” Manuel de Landa, Çizgisel Olmayan Tarih Aşağıdaki şekil Ervin Laszlo’nun The Chaos Point, The […]
çatallanma, Çöküş, Dallanma, denge, Edgar Morin, entropi, Ervin Laszlo, F. Cramer, geribesleme, Koronavirüs, Kritik Kararsızlık, Manuel de Landa, Prigogine & Stengers
12 02 2019
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Karl Marx Kapital’in ilk cildinin Almanca İkinci Basıma Sonsöz’ünde, daha önce eleştirdiği Hegelci diyalektiğin gizemlileştirici yönünden söz ederken, Hegel’i büyük bir düşünür, kendisini de onun öğrencisi ilan eder. Çünkü ona göre diyalektiğin genel hareket biçimlerini ilk olarak kapsamlı ve bilinçli şekilde ortaya koyan Hegel olmuştur. Ama şunu da ekler: “Hegel’de diyalektik baş aşağı durur. Gizemsel […]
Aan Woods, Bertell Ollman, Birlik, Çelişki, Dalga -parçacık ikiliği, denge, Diyalektik, Friedrich Engels, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Gerçeklik, Görelilik, Hareket, Henri Lefebvre, Karl Marx, Kuantum fiziği, Kullanım Değeri, Kullanım ve Mübadele Değeri, Maxwell, Meta para, Mübadele Değeri, Newton, Nicelik, Nitelik, Oluş, Özdeşlik, Rastlantı ve Zorunluluk, Ted Grant, Varlık, Varoluş, Yadsımanın yadsıması, Yin-Yang, Yokluk, Zıtların birliği
1 06 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme, Güncel |
M.Ö 8.yüzyılda yaşayan Yunanlı filozof Hesiodos, kozmik temalı eseri Thegony’de “…her şeyden önce kaos vardı” der. Her şey (düzen) ondan sonra oluşur. Edgar Morin’e göre yapay mekanizmalarda düzensizlik, gürültü ve hataya dair ne varsa sistemin entropisini arttırarak bozulmasına ve düzensizleşmesine neden olur. Yaşayan organizma ise düzensizliğe, gürültüye, hataya rağmen, onlarla birlikte işler. Bu kavramlar mutlaka […]
Ana akıntı, Autopoiesis, Bedava Düzen, Canlı sistemler, CAS, Cramer, Csikzentmihalyi, Dağılmaya yatkın yapılar, Dallanma, denge, Dissipative Structure, düzen, entropi, Escher, Eşitsiz Gelir Bölüşümü, Fraktal, Fraktal Çeker, geribesleme, Gürültü, Hata, Hendel, Hesiodos, John Holland, Kaldıraç Noktası, kaos, Kaos Eşiği, karmaşıklık, Kauffman, Kendi kendini üretme, Kendi kendini uyarlayan karmaşık sistemler, Leonardo, Maradona, Maturana, Morin, Özerk Etken, Prigogine, Santa Fe, Self-organizatin, Stengers, Su Müziği, Türbülans, Varela, Yaratıcılık
13 06 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Immanuel Wallerstein’ın, karmaşıklık teorisine dayanarak, bildiğimiz dünyanın sonuna geldiğimizi haber veren Bildiğimiz Dünyanın Sonu isimli kitabının üç temel argümanı vardır. Bunlar; kırsallığın sonu, ekolojik felaket ve demokratikleşmedir. Kırsallığın Sonu: Dünyanın kırsallıktan çıkmasıyla birlikte, sınırsız sermaye birikimine dayalı içinde yaşadığımız modern sistem, tükenmez gibi görünen yedek insan stoğunun erimesi nedeniyle, yüksek bir maliyet artışıyla karşı karşıya […]
Açık Toplum Çağı, Ara Dönem, Başkaldırı Çağı, belirsizlik, Bilgi Devrimi, Büyük Piyasa Yılları, Çevre Çağı, denge, ekoloji demokratikleşme, evren, GeçişÇağı, Karmaşık, Kırsallık, Marka Çağı, öngörülemezlik, Pax Kapital, Postmodern Çağ, sistem, Tarihin Sonu, Vatandaşlık Çağı, Wallerstein, Yeni İnanç Çağı, Yeni Orta Çağ