kelebek etkisi
4 09 2022
bulentgundogmus | Deneme, Genel, Güncel |
2014 yılındaki bir yazımda Norveç fiyortlarının, deprem büyüklüklerinin, şehirlerin gelişmesinin ve trafikteki sıkışıklıkların fraktal bir özellik gösterdiğini yazmıştım: http://bulentgundogmus.com/trafik-meselesi/. 1980’lerin ikinci yarısında kaosun eşiğindeki sistemlerin karmaşık davranışına merak saran Danimarka asıllı Amerikalı fizikçi Per Bak’ta bu konuları açıklamak için kavramsal bir çerçeve çizmeye çalışırken “kum yığını” diyebileceğimiz bir model geliştirir ve adını da “kendi kendini […]
başlangıç durumuna hassas bağlılık, çatallanma, denge, Fraktallaşma, Gribbin, kaos, kelebek etkisi, Kendi kendini düzenleyen kritiklik, Kritik eşik, kum yığını, Per Bak
6 08 2022
bulentgundogmus | Deneme |
Pierre-Simon Laplace, Fransız Devrimi (1789) patlak verdiğinde, Académie des Sciences’taki meslektaşlarına da sık sık anımsattığı gibi kendisini Avrupa’nın en büyük matematik dehalarından biri olarak kabul ettirmişti. Cumhuriyete olan bağlılığını açıklamış olmasına rağmen, Napolyon iktidarı ele geçirince Bonapartizme döner ve Théorie Analytique des Probabilitiés adlı ünlü kitabını imparatora ithaf eder. Kralcı olduktan sonra marki yapılan, bir […]
başlangıç durumuna hassas bağlılık, Bensaid, Bergson, Blok-Evren, Carroll, Gleick, Gribbin, kaos, kelebek etkisi, Laplace, Mitchell, Poincaré, Zaman
27 06 2019
bulentgundogmus | Deneme, Güncel |
Belki fazla iddialı bir ifade, ama önümüzdeki yıllara yapacağı etkisi bakımından 2019 yılını bir annus mirabilis, mucizevi yıl olarak niteleyebiliriz. Hiç kuşku yok ki, 23 Haziran 2019 tarihinde İstanbul’da kanat çırpan kelebek hiç de uzak olamayan bir gelecekte Türkiye’de fırtına yaratacak, siyasi hayatımızda önemli değişiklikler olacaktır. Şöyle bir özetle başlayabilirim: İBB Başkanlığı seçimlerinin sonucu, toplumu […]
23 Haziran İBB Başkanlığı Seçimleri, AKP, Ali İhsan Yavuz, Annus Mirabilis, Anti-kapitalist Müslümanlar, Binali Yıldırım, CHP, Dalga -parçacık ikiliği, Ekrem İmamoğlu, Gell Mann, HDP, Heisenberg Belirsizlik İlkesi, hiyerarşik ilişkiler, İBB Başkanlığı, İYİ Parti, James Joyce, kelebek etkisi, Konum ve Momentum, Kuantum adam, kuark, Mekanistik, nefret söylemi, sevgi söylemi, sistemik, Sosyalist sol, SP, yatay ilişkiler, YSK
1 11 2018
bulentgundogmus | Deneme |
Kayıp Zamanın İzinde’nin İkinci cildini oluşturan Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde’ nin (ilk bölümü olan “Mme Swann’ın Çevresinde”, aslında Swann’ ların Tarafında’ nın devamı niteliğindedir ve anlatıcının Odette’e olan tutkusunu dile getirir. Anlatıcının etrafında pervane olduğu ve tanıyan hemen herkesin aşık olduğu bu müstesna kadın, bu cildin en önemli göstergesi ya da kaos teorisindeki tanımıyla […]
Albertine, Andrée, Balbec, Çekici öğe, Charlus, Çiçek Açmış Genç Kızarın Gölgesinde, Combray, Elstir, Fraktallaşma, Fredric Jameson, Gilles Deleuze, Giséle, Guermantes, Hudimesnil, Kaos Teorisi, Kayıp Zamanın İzinde, kelebek etkisi, La Berma, Mahpus, Marcel, Marcel Proust, Martinville Kuleleri, Norpois, Odette, Robert de Saint-Loup, Swann'ların Tarafı, tuhaf çeker, Villeparisis
25 11 2017
bulentgundogmus | Bilim, Deneme, Güncel |
David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]
"Emek, 1848 Devrimleri, Arap Baharı, Artı değer, David Harvey, Değer, Değişim Değeri, Descartes, Doğrusal zaman, Döngüsel Zaman, Einstein, Emeğin üretkenliği, Emeğin yeniden üretimi, Emeğin yoğunluğu, Emek değer, Emek gücü, Emek-Zaman, Eşzamanlılık, Gelecek, Gezi Parkı Direnişi, Göreli artı değer, Göreli mekân- zaman, Göreli Zaman, Grundrisse, İlişkisel mekân - zaman, İlişkisel Zaman, Kapital, Karşı-değer, kelebek etkisi, Kullanım Değeri, Marx, mekan, Mutlak artı değer, Mutlak mekân - zaman, Mutlak Zaman, Neils Bohr, Newton, Öklid Geometrisi, Organik zaman, Sarmal zaman, Sermaye, Sermaye Birikimi, Sermayenin Değerlenmesi, Sermayenin devir hızı, Sermayenin Gerçekleşmesi, Sermayenin yeniden üretimi, Şimdi, Somut emek, Soyut emek, Zaman, Zaman Mekan Sıkışması, Zamanın fethi, Zamansallık
23 03 2016
bulentgundogmus | Araştırma |
Biliniyor, araştırma yapmak, temsili bir örneklemle ya da derin uzun görüşmelere dayanarak oluşturduğumuz içgörülerle temel motifi keşfedip değiştirerek tüm sistemi değiştirmeye – kelebek etkisi yaratarak ve fraktallaşarak – çalışmaktır. İşte asıl mesele elde ettiğimiz araştırma sonuçlarından yola çıkarak hazırladığımız stratejiyle kelebek etkisi yaratıp sistemi değiştirmektir. Bunun bir yolu Siyah Kuğu’lar peşinde koşmak olabilir. Beklenmedik biçimde, […]
Adem'in Yaratılışı, Antik Yunan, Archiloschus, Bilinç, Bütüncül, Cemal Süreya, Cezanne, Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde, Çoklu perspektif, Einstein, Entelektüel, Farklı Bakış Açısı, Fraktallaşma, Hazırlık, Homer, İçgörü, Jihno Kim, Kalitatif, Kantitatif, Karşılaşma, Kayıp Zamanın İzinde, kelebek etkisi, kirpi, Kuluçkaya Yatma, Michelangelo, Mozart, Nancy Anderasen, Nate Silver, Örnekleme, Öz ve Görüntü, Özümseme, Princeton, Proust, Rollo May, Sentez, Sistine Şapeli, siyah kuğu, Thomas Davenport, tilki, Truva Savaşı, Yaratıcı Araştırma, Yaratıcı Beyin, Yaratma Cesareti
17 02 2016
bulentgundogmus | Deneme, Güncel |
Fraktal Geometri’nin kurucusu matematikçi Beneoit B. Mandelbrot fraktalı[1] her bir parçası bütünün yansıması olan desen ya da şekil olarak tanımlamaktadır. Fraktal sistemin özgünlüğü bir temel motifin dallanıp budaklanarak bütün sistemin yapısını kararlaştırmasıdır. Görünürde birbiriyle ilişkili olmayan olaylar arasında garip bir bağ olduğunu gösteren bu yapılar basit fikirlerden başlayarak karmaşık yapılar kurmaya izin verir. Geçmiş geleceği […]
Ahmet Hamdi Dinler, AÜT, Cem Çelik, Dante Gabriel Rossetti, Darin Mc Mahon, Delphoi, Doğu Despotizmi, Eizabeth Siddal, Firdevs, Fraktal, Fraktallaşma, Gülcihan, Haldun İleri, Hidroilk Toplumlar, Hilmi Yavuz., İdris Küçükömer, İTÜ, Kayıp Zamanın İzinde, kelebek etkisi, Keykavus, Kırmızı Saçlı Kadın, Kral Oidipus, Mahmut Usta, Mandelbrot, Marx, Mehmet Günsur, Orhan Pamuk, Proust, Rüstem ve Sührab, Salih Ecer, Şehname, Sfenks, Sophokles, Tehmine, Thebai, Turan Şahı, Uzun vadeli bağımlılık, Wittfogel, Wittgenstein
23 05 2015
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Alışılmış boyutlardan bakarsak, basit ve düzenliden karmaşık ve düzensize doğru yol alıyoruz. Her biri kendi serbestlik derecesine sahip, sonsuz boyutlarda, hareketli, birbirini etkileyen değişken var. Her şeyin birbirine değdiği[i] ve sınırların puslu olduğu [ii] bir dünyada yaşadığımız için olayları konumlamak oldukça zor. Üstelik dinamik ve doğrusal olmadıkları için çözülemiyorlar. Simülasyonların kısıtları ise hayli çok görünüyor. […]
A. Necdet Sezer, Bach, Borges, Bütüncül, Dilbilim, düzen, Ecevit, entropi, Escher, Escher'in Karıncaları, Gösterge bilim, holistik, kaos, karmaşıklık, kelebek etkisi, Koska, Leonardo da Vinci, Lorenz, M.I.T, Moebius'un Kuşakçığı, Morin, Normal dağılım, Segmentasyon, semiyotik, Türbülans
3 12 2014
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim |
Berkeley’den kuantum fizikçisi Fritjof Capra’nın Roma Üniversitesi’nden biyokimya profesörü Pier Luigi Luisi ile birlikte yazıp Şilili biyolog, filozof ve sinirbilimci müteveffa Francisco Varela’ya ithaf ettikleri The Systems View of Life [1] adlı kitapları yaşama sistemik ve derin bir bakış sergiliyor. Yazarlara göre 21. yüzyılın, enerji, çevre, iklim değişikliği, gıda ve finans güvenliği gibi ana sorunları […]
Ağ toplumu, Altın oran, attractor, Autopoiesis, Aydınlanma, Bacon, belirme, Bilimsel Devrim, Bohr, Capra, Castells, Darwin, Descartes, Disiplinlerarası işbirliği, DNA, Einstein, Ekosistem, emerge, Endüstri toplumu, Enformasyon Teorisi, Enformasyon toplumu, entropi, Epistemik, Epistemoloji, Evrim teorisi, feesback, Fibonacci sayıları, Fraktal, Gaia hipotezi, geribesleme, Gestalt, Giddens, Haritalama, Heisenberg, İlişki, Kalitatif, Kantitatif, kaos, karmaşıklık, Kartezyen, kelebek etkisi, Kepler, Keynes, Konfüçyüs, Kopernik, kuantum, Locke, Lovelock, Luigi Luisi, Marx, Maturana, Mekanik dünya görüşü, Mill, Nesne, Newton, Nicel, Nitel, Ölçümleme, Parça ve bütün, Planck, Prigogine, Qian, Schrödinger, Self-organizaton, self-similarity, sibernetik, Sistemik Düşünce, Smith, Süreç, termodimaik, Varela, Weber, Yaklaşık bilgi, Yapı, Yaşamın desen, Zenon paradoksu
13 11 2013
bulentgundogmus | Araştırma, Bilim, Deneme |
Dünyada kimse tek başına değildir. Başkaları için hiçbir eylem sonuçsuz değildir. Dinamik sistemlerde, bir sürecin sonucunun başlangıç koşullarına duyarlı olması kaos teorisinin ilkesidir. Fraktallar, kendilerini farklı ölçülerde tekrarlayan motiflerdir. Başka bir deyişle fraktalı, her bir parçası bütünün yansıması olan desen ya da şekil olarak tanımlayabiliriz. Fraktal sistemin özgünlüğü bir temel motifin bütün sistemin yapısını kararlaştırmasıdır.Temel […]
çatallanma, Çavuşesku, Dallanma, Dönüm Noktası, Dubner, düzen, Fraktal, Fraktallaşma, geribesleme, Gladwell, Hudson, Hush Puppies, kaos, kelebek etkisi, Kıvılcım Anı, Lewitt, Mandelbrot, Marx, New York, Norma Mc Corvey, Romanya, Tipping Point, tuhaf çeker