Newton

Shandy’nin Maceraları

Prokrustes’in Yatağı Yunan mitolojisinde Polypemon ya da Damastes olarak da bilinen Prokrustes, Eleusis yakınlarında yaşayan ve sonunda Attikalı kahraman Theseus tarafından öldürülen bir hayduttur. Efsaneye göre Prokrustes’in biri büyük diğeri küçük iki demir yatağı varmış. Kurbanlarını bu yataklara yatırır, boyu yataktan kısa olanların bacaklarını çeke çeke uzatır, uzun olanların bacaklarını ise yatağa sığmaları için kesermiş. […]

, , , , , , , , , , , , ,

Yaşam Çok Kısa (1)

“Ah, şimdi! O garip zaman, tüm zamanların en garibi; hep olan zaman…/ ‘şimdi’ nin sonundaki ‘i’ye ulaştığımızda  ‘ş’, tarih olmuştur artık.” Michael Frayn’dan Aktaran Jay Griffiths, Tik Tak. Zaman üzerine yazarken Augustinus ile başlamak yerinde olacaktır. Paul Ricceur’un Zaman ve Anlatı adlı kitabında aktardığına göre, Augustinus İtiraflar’da, “Nedir gerçekten zaman? Eğer hiç kimse bana sormazsa […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Şimdi Geçmişte Saklıdır

Şimdiki Zaman Tarihsel Evrimin Tümünden Beslenir MÖ 3000 yıllarında Mısırlı yazman Kakheperreseneb daha önce konuşulmamış bir dilde, eski insanlar tarafından daha önce kullanılmamış kelimelerle kurulmamış bir cümleyi yazmanın imkânsız olduğunu söyler. On birinci yüzyılda Sanskrit epik şiiri Katha sarit sagara ya da Oceans of the Streams of Story’de Tanrı Şiva’nın aşığı Parvati, Şiva’ya kendisine daha […]

, , , , , , , , , , , , , , , ,

Kuantum Organizasyon

Bu yazı Dr. Gözde Mert ile ortaklaşa yazdığımız ve 22. 09.2019 tarihinde Journal of Social and Humanities Science Research’de yayınlanan Örgüt Çalışanlarında Kuantum Organizasyon Algısının Araştırılması adlı makalenin teorik kısmını teşkil etmektedir. Makalenin tamamına erişmek isteyen http://www.jshsr.org/Makaleler/1871973871_03_2019_6-39.ID1276.%20MERT&G%c3%9cNDO%c4%9eMU%c5%9e-%201734-1757.pdf linkini tıklayabilir.     Sınırsız, karmaşık ve dinamik bir özellik taşıyan yirmi birinci yüzyılın sorunları, aralarında sayısız bağlantıların bulunduğu […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Diyalektik

Karl Marx Kapital’in ilk cildinin Almanca İkinci Basıma Sonsöz’ünde, daha önce eleştirdiği Hegelci diyalektiğin gizemlileştirici yönünden söz ederken, Hegel’i büyük bir düşünür, kendisini de onun öğrencisi ilan eder. Çünkü ona göre diyalektiğin genel hareket biçimlerini ilk olarak kapsamlı ve bilinçli şekilde ortaya koyan Hegel olmuştur. Ama şunu da ekler: “Hegel’de diyalektik baş aşağı durur. Gizemsel […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Disiplinlerarasılık

“İki konunun, iki disiplinin, iki kültürün – hatta en uçta, iki galaksinin – çarpışması yaratıcı şanslar doğurmalıdır. Zihinsel etkinliklerin tarihinde bazı büyük atılımlar bu şanslar sayesinde yapılabilmiştir” (Snow, 2010: 107). İktisat ile Felsefe Arasında İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken, aynı zamanda şair olan psikoloji hocamız Nahit Ulvi Akgün, bir gün, “Matematik çalışırken sıkılırsanız tarihe, psikoloji çalışırken […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Zaman Sayısız Geleceğe Doğru Çatallanıyordu…

“Kişinin bir dünyadaki ikizinin burun kıvırdığı yoldan gittiği bir başka dünya da vardır. Her birine bir yerküre düşecek şekilde kişinin varoluşu ikiye ayrılır, sonra bir ikinci, bir üçüncü defa, binlerce defa yollar çatallanır” (Blanqui, 2015: 82). Hugh Everett’in Kaotik Çılgın Dünyası Kuantum mekaniğinin 1920’lerin sonlarında ve 1930’ların başlarında Niels Bohr ve Werner Heisenberg tarafından geliştirilen […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Makineden Ağlara, Kesinlikten Belirsizliğe

Ian Hacking’e göre “Yirminci yüzyıl fiziğinin en belirleyici kavramsal olayı dünyanın deterministik – belirlenimci – olmadığının keşfidir. Uzun süre metafiziğin kalesi olan nedensellik devrilmiş ya da hiç olmazsa sarsılmıştır: Geçmiş gelecekte ne olacağını tam olarak belirleyemez….Şans için bir yer açılmıştı” (Hacking, 2005: 13). Bilindiği gibi determinizm – belirlenimcilik –  uzun süredir temel bilimsel program olarak […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Değerin Mekânı ve Zamanı

David Harvey kendine ait olan zaman-mekân sıkışması kavramındaki “sıkışma” ile kapitalizmin hayatımıza kazandırdığı hız artışını ve mekânsal engellerin dünya sanki üzerimize çökecekmişçesine aşılmasını ifade eder (Harvey, 1997: 270). 1846-47 yıllarında İngiltere’de başlayarak o dönemdeki kapitalist dünyanın tümünü eşzamanlı olarak saran ekonomik kriz (kapitalist aşırı birikim krizi) ve 1848’de tüm Avrupa’da patlak veren devrimler olayların mekânsal […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Zaman Üzerine Kısa Bir Not

David Harvey Postmodernliğin Durumu’ nda hemen hepimizin kabul edebileceği şu temel gerçeği tespit etmektedir: “Mekân ve zaman insan varoluşunun temel kategorilerindendir. Ama bu kategorilerin anlamını pek az tartışırız; bunları oldukları gibi kabul etme eğilimi gösteririz, içeriklerini sağduyuyla ya da aşikârmışçasına ele alırız. Sanki her şey nesnel bir zaman ölçeğinde yerini bulabilirmiş gibi, zamanın akışını saniyeler, […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Previous Posts