kaos

Yeni Yıl(lar)

Doğruyu söylemek gerekirse, Polonya asıllı ünlü sosyolog Zygmunt Bauman’ın ölüm ve yaşam hakkında ilginç görüşler öne sürdüğü Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri adlı eserinde genellikle karamsar olan Schopenhaur’dan aktardığı aşağıdaki sözlerle başlamak istemezdim. Ama okuyunca anlaşılacağı üzere, ilk bakışta kulağa hoş gelmese de, günlük yaşamımızdan bildiğimiz gibi gerçeklik payı hayli yüksek olan sözler oldukça […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Sistemik Düşüncenin Özellikleri

Berkeley’den kuantum fizikçisi Fritjof Capra’nın Roma Üniversitesi’nden biyokimya profesörü Pier Luigi Luisi ile birlikte yazıp Şilili biyolog, filozof ve sinirbilimci müteveffa Francisco Varela’ya ithaf ettikleri The Systems View of Life [1] adlı kitapları yaşama sistemik ve derin bir bakış sergiliyor. Yazarlara göre 21. yüzyılın, enerji, çevre, iklim değişikliği, gıda ve finans güvenliği gibi ana sorunları […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Tarihin En Meraklı İnsanı: Leonardo da Vinci

Kuantum fizikçisi Fritjof Capra’nın Leonardo da Vinci merakı devam ediyor. 2007 yılında yazdığı ve Türkçe’ye 2009 yılında Da Vinci’nin Bilimi [1] adıyla çevrilen The Science of Leonardo’dan sonra 2013 yılında yazdığı Learning  from Leonardo [2] adlı kitabı, bu parlak sanatçı, bilim adamı, mühendis, matematikçi, mimar, mucit ve hatta müzisyen olan dahi ve eserleri hakkında sabırla […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Araştırmacılıkta Yeni Paradigma

Şu sözle Peter Senge’ye aittir: “Çok erken bir çağdan başlayarak sorunları parçalara ayırmaya, dünyayı bölümlemeye alıştırılırız. Görünüşte bu, karmaşık ödevler ve konularla daha kolay baş edilmesini sağlar, ama bunun için gizli, anormal bir bedel öderiz. Eylemlerimizin sonuçlarını artık göremez oluruz; içimizdeki daha büyük bir bütüne bağlantı duygumuzu kaybederiz. Sonra ‘büyük resim’ çabasına girdiğimizde, zihnimizde parçaları […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Trafik Meselesi

Bayramdan önceki birkaç gün ile bayramın son gününü saymazsak – ki, kâbus olduğuna şahidim –  şu günlerde İstanbul’da akan bir trafik ile karşı karşıyayız ve bu herkesin dudaklarında bir tebessüm vesilesi oluyor. Arabamızla hemen her yere rahatlıkla ve istediğimiz zamanda varmak gibi bir mutluluk yaşıyoruz – tabii, işe gidiş ve iş çıkış saatleri hariç. Ben […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Dünyanın Yörüngesi

“…insanlık tarihi sanki her şey insanlığın nihai hedefi olarak uygar toplumları işaret ediyormuş gibi, düz bir çizgi doğrultusunda ilerlememiştir. Tam tersine, her çatallanmada farklı kararlı haller mümkün olmuştur; bu haller gerçeklik kazandıklarında da bir arada ve birbirleriyle etkileşim içinde bulunmuşlardır.” Bu sözler Çizgisel Olmayan Tarih ‘in yazarı Manuel De Landa’ya ait. Aşağıdaki şekil Ervin Laszlo’nun […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Yeni Paradigma: Doğayla Diyalog

"Biz burada doğanın dengesini bozuyoruz. Bir şeyler koparıp alıyoruz ondan. Tabiri caizse doğanın ciğerini söküyoruz. O da zaman zaman tepki gösteriyor bize. Kopardığımız her taşın, söktüğümüz her kömürün yerini bir şeyle desteklemeliyiz. Yoksa can alarak karşılık verir bize doğa." Bu sözler, 19 Mayıs 2014 tarihli Hürriyet Gazetesi'nin Kelebek Eki'ndeki Cengiz Semercioğlu'nun köşesinden alınmıştır ve Soma'daki maden faciasından 6 […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Disiplinlerarası İşbirliği

İzmir Atatürk Lisesi’nde okurken, psikoloji hocamız Nahit Ulvi Akgün’dü. Aynı zamanda Varlık’ta şiirleri de çıkan Akgün, bir gün, “Matematik çalışırken sıkılırsanız tarihe; psikoloji çalışırken sıkılırsanız fiziğe geçin” demişti. Sevgili hocamın ne demek istediğini şimdi daha iyi anlıyorum; örtük de olsa bize disiplinlerin kardeş olduğunu fısıldıyordu ve insan beyni hepsini aynı anda kavrayabilirdi. Öyle anlaşılıyor ki, […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Karmaşıklık ve Trendler

Biliniyor, dünya bir tiyatro (oyun) sahnesi, bizler de oyuncuyuz; bazen araştırmacı da diyorlar. Bu nedenle çoğumuzun bildiği bir iskambil oyunu ile başlamak yerinde olacak. Kastet diye bir oyun var; hem King’ e, hem de 51’ e benziyor; ancak bu iki oyundan çok önemli bir farkı var ve insanın analiz ve sentez yeteneğini geliştiriyor. Farkı şu: […]

, , , , , , , , , ,

Fraktallaşma

Dünyada kimse tek başına değildir. Başkaları için hiçbir eylem sonuçsuz değildir. Dinamik sistemlerde, bir sürecin sonucunun başlangıç koşullarına duyarlı olması kaos teorisinin ilkesidir. Fraktallar, kendilerini farklı ölçülerde tekrarlayan motiflerdir. Başka bir deyişle fraktalı, her bir parçası bütünün yansıması olan desen ya da şekil olarak tanımlayabiliriz. Fraktal sistemin özgünlüğü bir temel motifin bütün sistemin yapısını kararlaştırmasıdır.Temel […]

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Previous Posts Next posts